Nga gia hạn lệnh cấm các công ty bán dầu theo giá trần đến cuối năm 2023

Ngày 26/6, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã gia hạn sắc lệnh cấm bán dầu và các sản phẩm dầu mỏ của Nga với điều kiện giá trần do Mỹ và các chính phủ phương Tây đặt ra cho đến cuối năm 2023.

Tổng thống Putin lần đầu tiên ký sắc lệnh này vào tháng 12 năm ngoái khi các nhà lãnh đạo G7 và EU đã đồng ý đặt mức trần 60 USD/thùng đối với giá dầu của Nga để ngăn Nga tiếp tục kiếm được phí bảo hiểm thời chiến và khiến Nga khó tài trợ hơn cho cuộc chiến ở Ukraine.

Chính sách trần giá là một công cụ mới của nghệ thuật quản lý kinh tế nhằm đạt được hai mục tiêu dường như trái ngược nhau: hạn chế nguồn thu từ dầu của Nga đồng thời duy trì nguồn cung dầu của Nga để giảm chi phí năng lượng cho người tiêu dùng và doanh nghiệp trên toàn thế giới.

Kể từ đó, giá dầu đã giảm đáng kể so với mức cao nhất của năm ngoái. Các chuyên gia cho rằng Nga thực sự đang nhận được thỏa thuận tốt hơn từ các quốc gia mua dầu thô của Nga trong điều kiện giá trần so với các quốc gia như Ấn Độ và Trung Quốc đang mua dầu urals giảm giá. Nhưng những kẽ hở trong mạng lưới cung cấp dầu đang làm giảm tác dụng của giá trần.

Ngân hàng Thế giới đã báo cáo rằng, nền kinh tế Nga sẽ chỉ giảm 0,2% trong năm hiện tại, nhẹ hơn nhiều so với mức giảm 2,1% của năm ngoái do Ấn Độ và Trung Quốc tăng cường mua dầu cũng như các nước châu Âu cấm nhập khẩu dầu của Nga từ hai quốc gia và cả từ Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Singapore và Thổ Nhĩ Kỳ. Đặc biệt, Ấn Độ đã tăng cường mua dầu của Nga một cách đáng kể, với lượng nhập khẩu dầu thô tăng đáng kinh ngạc 1.500% trong tháng 5 lên hơn 2,15 triệu thùng mỗi ngày trong tháng 5.

Tháng trước, một báo cáo của Trung tâm Nghiên cứu năng lượng và Không khí sạch (CREA) cho biết, các nước phương Tây đã mua lượng dầu thô đã được rửa sạch của Nga trị giá 42 tỷ USD dưới nhiều hình thức khác nhau từ các quốc gia thân thiện với Nga, với Ấn Độ dẫn đầu năm quốc gia khác.

Chẳng hạn, xuất khẩu dầu diesel của Ấn Độ đã tăng gấp ba lần lên ~1.600.000 thùng mỗi ngày vào tháng 3/2023 so với một năm trước, khiến dầu diesel trở thành một trong những thành phần lớn nhất trong thương mại Ấn Độ - EU. Các quốc gia trong liên minh giới hạn giá đã tăng nhập khẩu các sản phẩm dầu tinh chế từ các quốc gia đã trở thành nhà nhập khẩu dầu thô lớn nhất của Nga. Đây là một kẽ hở lớn có thể làm suy yếu tác động của các biện pháp trừng phạt đối với Nga.

Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) ngày 26/6 cũng cho biết, nhu cầu dầu toàn cầu sẽ tăng lên 110 triệu thùng/ngày trong khoảng 20 năm tới, đẩy nhu cầu năng lượng của thế giới tăng 23%. Theo đó, Tổng thư ký OPEC Haitham Al Ghais khi phát biểu khai mạc hội nghị Năng lượng châu Á được tổ chức tại thủ đô Kuala Lumpur của Malaysia, cho biết dầu mỏ là thứ không thể thay thế trong tương lai gần. Trong triển vọng toàn cầu, OPEC nhận thấy nhu cầu dầu toàn cầu tăng lên 110 triệu thùng/ngày vào năm 2045, dầu sẽ vẫn chiếm khoảng 29% hỗn hợp năng lượng vào thời điểm đó.

Dự báo này mâu thuẫn với dự đoán của Cơ quan Năng lượng quốc tế về tăng trưởng nhu cầu hàng năm giảm từ 2,4 triệu thùng mỗi ngày vào năm 2023 xuống còn 400.000 thùng mỗi ngày vào năm 2028. Hai tuần trước, IEA dự báo nhu cầu dầu mỏ toàn cầu sẽ tăng 6% từ năm 2022 lên 105,7 triệu thùng/ngày vào năm 2028 nhờ lĩnh vực hóa dầu và hàng không.

Tổng thư ký của OPEC nói thêm rằng, việc đầu tư dưới mức vào ngành dầu mỏ sẽ chỉ thách thức khả năng tồn tại của các hệ thống năng lượng hiện tại và dẫn đến “sự hỗn loạn năng lượng”.

Từ nay đến năm 2030, OPEC dự đoán nửa tỷ người khác sẽ chuyển đến các thành phố trên khắp thế giới khi nền kinh tế toàn cầu tiếp tục mở rộng. Theo Ngân hàng Thế giới, tăng trưởng toàn cầu ước tính sẽ giảm xuống mức thấp nhất trong ba thập kỷ là 2,2% một năm từ nay đến năm 2030, giảm từ mức 2,6% trong giai đoạn 2011-2021.

OPEC thừa nhận rằng, năng lượng tái tạo sẽ đóng một vai trò lớn hơn trong hỗn hợp năng lượng của thế giới trong tương lai và khẳng định rằng một số quốc gia thành viên OPEC “đã đầu tư đáng kể” vào khu vực này. Dầu thô Brent được giao dịch cao hơn khoảng 0,92% ở mức 74,53 USD trong phiên giao dịch buổi chiều ở châu Á. Các giao dịch tương lai dầu WTI tăng nhẹ khoảng 0,78%, giao dịch ở mức 69,70 USD / thùng.