Nhà ở xã hội: Cần bảo đảm các tiêu chuẩn, tiêu chí về an toàn, chất lượng

Các đại biểu Quốc hội đều tán thành việc sửa đổi toàn diện Luật Nhà ở, từ đó thể chế hóa đầy đủ chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về nhà ở. Các đại biểu cũng nêu một số nội dung liên quan đến vấn đề nhà ở xã hội, chính sách phù hợp cho các đối tượng tái định cư, vấn đề sở hữu nhà ở của cá nhân, tổ chức nước ngoài.

Chú trọng chất lượng công trình nhà ở xã hội

Nêu ý kiến về tên gọi của các khu nhà ở cho người nghèo, người thu nhập thấp sau này là khu tái định cư, khu nhà ở xã hội, đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) cho rằng, cần có những chính sách cùng sự quan tâm đúng mực, có trách nhiệm, nhân ái cho người dân thuộc những trường hợp kể trên. Về nguyên tắc chung, phải có nhà cho những người này để họ yên tâm làm việc; các trường hợp tái định cư lại càng quan trọng, bởi Nhà nước lấy đất của dân thì phải có chỗ cho người dân ở.

Tuy nhiên, đề cập chất lượng các công trình nhà ở dành cho người nghèo, người thu nhập thấp, khu tái định cư, khu nhà ở xã hội, đại biểu Nguyễn Anh Trí mong muốn, những khu nhà trên phải bảo đảm các tiêu chuẩn, tiêu chí về an toàn, chất lượng do Nhà nước quy định.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí: Các công trình nhà ở dành cho người nghèo, người thu nhập thấp, khu tái định cư, khu nhà ở xã hội phải bảo đảm các tiêu chuẩn, tiêu chí về an toàn, chất lượng.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí cũng đề nghị không nên ghi tên hoặc treo biển tên của tòa nhà, khu chung cư bằng những tên gọi theo chức năng như: Khu nhà ở cho người nghèo, khu nhà ở cho người thu nhập thấp, khu nhà tái định cư...

Đại biểu giải thích, những tên gọi theo chức năng đó chỉ được sử dụng trên văn bản, giấy tờ để có quỹ đất, kinh phí xây dựng. Nhà ở xét về bản chất là một loại hàng hóa. Khi nhà gắn với những tên gọi theo chức năng sẽ mất giá khi chuyển nhượng. Đại biểu cũng cho rằng, việc đặt tên gọi các khu nhà theo chức năng như vậy có thể dẫn đến sự phân biệt, thiếu tôn trọng, phản cảm đối với cư dân sinh sống tại đó. Đại biểu đề nghị đặt tên những khu nhà này bằng những cái tên đẹp, có ý nghĩa như về các loài hoa, các địa danh...

Đồng quan điểm với đại biểu Nguyễn Anh Trí, đại biểu Nguyễn Hữu Chính (đoàn TP Hà Nội) cho rằng, bằng mắt thường cũng có thể nhìn thấy, nhà ở tái định cư và nhà ở thương mại có chất lượng hoàn toàn khác. Do đó, theo đại biểu, trong Luật Nhà ở (sửa đổi), về vấn đề tái định cư cần quy định rõ về chất lượng, tránh trường hợp khi người dân bị giải tỏa và bố trí tái định cư ở những nơi có chất lượng kém. Đại biểu cũng đánh giá, chính sách của Nhà nước ta đối với những người được hỗ trợ tái định cư còn rất thấp; cần có điều chỉnh về chất lượng các khu nhà tái định cư.

Nhà nước cần duyệt giá bán nhà ở xã hội 

Đề cập ý kiến đối với vấn đề nhà ở xã hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, nhà ở xã hội có 2 loại, do Nhà nước đầu tư và từ nguồn vốn xã hội hóa (do doanh nghiệp đầu tư). 

Nếu nhà ở xã hội do Nhà nước đầu tư, theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, trong dự thảo luật cần ghi rõ UBND tỉnh giao chủ đầu tư thực hiện, đồng thời UBND tỉnh chịu trách nhiệm quy định giá bán và giá thuê.

"Vì đất làm nhà ở xã hội không thu tiền, đương nhiên Nhà nước đầu tư làm thì quy định giá bán cho đối tượng được mua", Bộ trưởng Bộ trưởng Hồ Đức Phớc lý giải.

Với loại nhà ở xã hội do doanh nghiệp đầu tư, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, chưa có quy định giá bán do ai duyệt.

"Đã là nhà ở xã hội thì tôi cho rằng, giá bán phải do Nhà nước duyệt. Bởi doanh nghiệp đầu tư, nhưng chỉ đầu tư vốn, còn đất là Nhà nước giao, không thu tiền sử dụng đất, giao đất sạch, đương nhiên Nhà nước phải khống chế mức bán tối đa", Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nêu ý kiến.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc: Đã là nhà ở xã hội thì giá bán phải do Nhà nước duyệt.

Theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, quy định Nhà nước quyết định giá bán thì mới bán đúng đối tượng, cho thuê đúng đối tượng, nếu không sẽ rơi vào “kênh” nhà ở thương mại.

"Đối với nhà ở xã hội do Nhà nước đầu tư thì bán đúng giá, còn với doanh nghiệp đầu tư thì phải quy định giá tối đa để khuyến khích đầu tư của doanh nghiệp, nguồn vốn xã hội”, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc đề xuất thêm.

Dáng chú ý, về hạ tầng nhà ở xã hội, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho rằng, phí bảo trì và quản lý nhà phải giao cho UBND tỉnh ban hành, nếu không mỗi khu chung cư sẽ đặt ra một loại phí.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc phân tích thực tế, nhà ở xã hội trước đây quy định không quá 5 tầng (tức là chỉ đi cầu thang bộ), nhưng hiện nay phải đi thang máy, với hạ tầng hiện đại hơn, đòi hỏi bộ máy quản lý phải chuyên nghiệp hơn.

“Muốn chuyên nghiệp thì phải bỏ phí ra, phải có kinh phí bảo trì. Kinh phí bảo trì ai trả, chính là người lao động trả, hay chính là đối tượng sử dụng nhà ở xã hội trả? Đối tượng này là những đối tượng nghèo, yếu thế, cho nên địa phương phải duyệt giá, không thể để chủ đầu tư tự nâng giá lên thế nào cũng được", Bộ trưởng Hồ Đức Phớc phân tích.