Làn sóng vỡ nợ đe dọa các công ty Mỹ và châu Âu

Theo nghiên cứu hằng năm của Deutsche Bank, tình trạng các công ty vỡ nợ sẽ ngày càng trở nên phổ biến hơn. Ngân hàng này dự đoán tỷ lệ vỡ nợ sẽ lên mức cao nhất vào quý IV-2024. Trong đó, tỷ lệ vỡ nợ cao nhất sẽ đạt 11,3% đối với các khoản vay ở Mỹ và ở châu Âu là 7,3%.

Nghiên cứu này cho biết, tỷ lệ vỡ nợ đối với các khoản vay ở Mỹ gần như cao nhất mọi thời đại. Trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu giai đoạn 2007-2008, tỷ lệ này đạt mức kỷ lục 12% và trong thời kỳ bong bóng “dot-com” cuối thập niên 1990, con số này đạt 7,7%. “Các chỉ số chu kỳ của chúng tôi báo hiệu làn sóng vỡ nợ sắp xảy ra”, các nhà kinh tế của Deutsche Bank viết.

Trong khi đó, The New York Times dẫn số liệu của S&P Global cho thấy, năm 2023 sẽ là năm có số lượng các công ty Mỹ nộp hồ sơ bảo hộ phá sản nhiều nhất trong hơn một thập kỷ qua, khi một loạt khó khăn kinh tế ảnh hưởng nghiêm trọng đến các công ty vốn đang suy yếu về tài chính.

Theo S&P Global, 236 doanh nghiệp Mỹ đã nộp đơn xin phá sản từ tháng 1 đến tháng 4-2023, mức cao nhất trong 4 tháng đầu năm của bất kỳ năm nào kể từ năm 2010. Nguyên nhân khiến số lượng doanh nghiệp phá sản tăng vọt là do sự giảm tốc của nền kinh tế, lãi suất tăng và lạm phát dai dẳng. 3 yếu tố này thách thức chiến lược kinh doanh của giới doanh nghiệp nói chung và giáng đòn đặc biệt nặng nề vào những công ty có gánh nặng nợ lớn. Trong khi đó, doanh nghiệp lại không còn có thể trông chờ vào những tấm phao cứu sinh như các khoản vay lãi suất thấp và trợ cấp thời đại dịch từ chính phủ. 

Hơn 230 công ty Mỹ đã nộp đơn xin bảo hộ phá sản trong 4 tháng đầu năm 2023, trong đó bao gồm nhà bán lẻ lừng lẫy một thời Bed Bath & Beyond. Ảnh: The New York Times

Các doanh nghiệp gặp khó khăn đã bắt đầu sa thải nhân viên từ năm ngoái để tiết kiệm chi phí. Nhưng giờ họ đang cạn kiệt thời gian. “Những doanh nghiệp vốn chật vật từ trước đại dịch cũng như trước khi thời kỳ lãi suất thấp kết thúc đã chạm đến ngưỡng chịu đựng cuối cùng", nghiên cứu của S&P Global nhấn mạnh.

Các công ty cung cấp hàng hóa, dịch vụ không thiết yếu ghi nhận số vụ phá sản cao hơn bất kỳ lĩnh vực nào khác trong năm 2023. Bed Bath & Beyond và David’s Bridal là hai cái tên nổi bật nhất trong ngành hàng tiêu dùng không thiết yếu đã ngã quỵ trong năm nay. Theo sát phía sau là các tổ chức tài chính, các công ty chăm sóc sức khỏe và nhà sản xuất công nghiệp.

Ở bên kia bờ Đại Tây Dương, các công ty châu Âu cũng chứng kiến sự gia tăng đáng lo ngại những vụ phá sản. Theo số liệu của Cơ quan Thống kê châu Âu (Eurostat), các vụ phá sản ở Liên minh châu Âu (EU) trong quý I-2023 đã tăng 2,8% so với quý IV năm ngoái, đạt mức cao nhất kể từ quý III-2019, thời kỳ trước khi đại dịch Covid-19 bùng phát.

Giới phân tích cho rằng, giá nhiên liệu leo thang kéo theo cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt đã góp phần làm gia tăng các vụ vỡ nợ trên khắp EU. Một áp lực lớn khác là việc các gói hỗ trợ chính phủ giúp duy trì hoạt động trong thời gian đại dịch chấm dứt. Trong khi đó, nhiều quốc gia cũng đang gặp khó khăn về tài chính, khó lòng gia hạn các biện pháp “tăng lực” tài chính.

Joe Davis-nhà kinh tế trưởng của Công ty Tư vấn đầu tư Vanguard cảnh báo rằng, số vụ phá sản sẽ tiếp tục tăng trong năm nay trong bối cảnh ngân hàng hạn chế cho vay. Các điều kiện tài chính được dự báo sẽ tiếp tục thắt chặt, một phần bởi chiến dịch tăng lãi suất của Fed, có khả năng sẽ buộc giới doanh nghiệp tiếp tục cắt giảm chi phí, sa thải nhân viên và nộp đơn phá sản. Thậm chí theo Công ty Bảo hiểm tín dụng Allianz Trade, tình trạng này sẽ không chỉ diễn ra ở châu Âu và Mỹ mà còn gia tăng nhanh chóng trên quy mô toàn cầu thời gian tới.