Thị trường chứng khoán Việt Nam năm 2025: Những chuyển động nổi bật

Tạp chí Kinh tế – Tài chính chia sẻ góc nhìn tổng hợp của Công ty Chứng khoán Phú Hưng về những chuyển động nổi bật của TTCK Việt Nam trong năm qua.

Biến động thương mại toàn cầu và phản ứng của thị trường

Một trong những yếu tố tác động đáng chú ý đến thị trường trong năm 2025 đến từ những điều chỉnh trong chính sách thương mại toàn cầu. Bên cạnh yếu tố thông tin, các diễn biến này làm gia tăng mức độ bất định liên quan đến chi phí thuế quan và nguy cơ gián đoạn chuỗi cung ứng, qua đó ảnh hưởng tới triển vọng của một số nhóm ngành và bức tranh tăng trưởng chung của nền kinh tế.

Trong đầu tháng 4/2025, khi các thông tin về thuế đối ứng được công bố, thị trường ghi nhận nhịp điều chỉnh trong thời gian ngắn, với VN-Index giảm từ vùng quanh 1.300 điểm xuống gần 1.070 điểm sau một số phiên giao dịch. Diễn biến này phản ánh xu hướng tái cân bằng danh mục và điều chỉnh mức độ rủi ro của nhà đầu tư.

Đến ngày 9/4, việc Mỹ thông báo trì hoãn áp dụng các biện pháp thuế trong 90 ngày (ngoại trừ Trung Quốc) đã giúp mức độ bất định tạm thời hạ nhiệt. Khi kịch bản tiêu cực nhất chưa trở thành hiện thực, dòng tiền quay trở lại theo hướng chọn lọc hơn, hỗ trợ thị trường hồi phục lên vùng quanh 1.200 điểm. Đến đầu tháng 7, việc Việt Nam đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ giúp các yếu tố rủi ro liên quan đến thuế quan được định hình rõ hơn, tạo cơ sở để doanh nghiệp và thị trường điều chỉnh lại kỳ vọng.

Diễn biến này cho thấy thị trường năm 2025 phản ánh rủi ro theo chuỗi kịch bản, thay vì phản ứng kéo dài mang tính cảm xúc, và chính quá trình giảm dần bất định đã tạo nền cho trạng thái vận động ổn định hơn sau đó.

Làn sóng IPO và sự mở rộng của quy mô thị trường

Năm 2025 đánh dấu sự trở lại của hoạt động IPO và chuyển niêm yết sau nhiều năm trầm lắng. Ngay từ đầu năm, thương vụ chuyển sàn của BSR mở đầu cho chuỗi kế hoạch IPO và niêm yết của nhiều doanh nghiệp lớn như Vinpearl, F88, TCBS, VPBS, VPS…

Diễn biến này góp phần mở rộng quy mô vốn hóa thị trường, đưa tổng vốn hóa thị trường cổ phiếu Việt Nam lên mức xấp xỉ 84% GDP. Việc bổ sung thêm các doanh nghiệp quy mô lớn và thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau giúp gia tăng độ sâu thị trường, đồng thời hình thành thêm các mốc tham chiếu về định giá và cơ cấu ngành.

Bên cạnh đó, sự xuất hiện của các doanh nghiệp mới tạo hiệu ứng tái định giá đối với các doanh nghiệp cùng ngành đang niêm yết, đồng thời thu hút thêm lớp nhà đầu tư mới, góp phần cải thiện thanh khoản thị trường. Tuy nhiên, diễn biến trong năm cũng cho thấy thị trường thể hiện rõ vai trò sàng lọc, khi mức độ quan tâm và hiệu quả của từng thương vụ phụ thuộc nhiều vào chất lượng doanh nghiệp và mức định giá phù hợp.

Nâng hạng TTCK: hoàn thiện các mảnh ghép hạ tầng và pháp lý

Tiến trình nâng hạng thị trường là kết quả của quá trình chuẩn bị kéo dài nhiều năm, với sự phối hợp giữa cơ quan quản lý và các thành viên thị trường. Năm 2025 được xem là giai đoạn nhiều mảnh ghép quan trọng dần hoàn thiện.

Ngày 5/5/2025, hệ thống giao dịch KRX chính thức đi vào vận hành, góp phần cải thiện tính ổn định và chuẩn hóa hoạt động thị trường. Đến ngày 31/8/2025, Thông tư 25/2025/TT-NHNN có hiệu lực, tháo gỡ một số rào cản đối với nhà đầu tư nước ngoài và cho phép áp dụng ngay một số quy định liên quan đến nâng hạng.

Ngày 8/10/2025, FTSE Russell công bố nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam lên nhóm Secondary Emerging Market, với hiệu lực từ ngày 21/9/2026 và phụ thuộc kết quả đánh giá trong kỳ rà soát tháng 3/2026. Thông tin này được xem là sự ghi nhận đối với những nỗ lực cải cách của toàn thị trường và góp phần củng cố kỳ vọng trung – dài hạn.

Nội lực tăng trưởng và sự cải thiện của lợi nhuận doanh nghiệp

Nếu câu chuyện nâng hạng phản ánh yếu tố dòng tiền và kỳ vọng, thì tăng trưởng kinh tế và lợi nhuận doanh nghiệp là nền tảng nội lực của thị trường trong năm 2025.

Theo đánh giá của PHS, GDP Việt Nam năm 2025 ước tăng khoảng 8%, mức cao nhất trong gần hai thập kỷ, với quy mô nền kinh tế đạt khoảng 510 tỷ USD. Thu nhập bình quân đầu người lần đầu vượt mốc 5.000 USD, đánh dấu bước tiến quan trọng trong quá trình hướng tới nhóm quốc gia có thu nhập trung bình cao.

Nền tảng tăng trưởng này hỗ trợ rõ nét cho kết quả kinh doanh của doanh nghiệp niêm yết, với lợi nhuận sau thuế toàn thị trường năm 2025 ước tăng 20–25% so với năm trước. Bên cạnh đó, hoạt động đầu tư công đạt quy mô lớn với hàng loạt dự án hạ tầng trọng điểm như cao tốc Bắc – Nam, sân bay Long Thành, các dự án điện – LNG – truyền tải, tạo hiệu ứng lan tỏa tới nhiều nhóm ngành như xây lắp, vật liệu xây dựng và logistics, qua đó góp phần củng cố mặt bằng định giá của thị trường.

Bối cảnh địa chính trị và xu hướng phân bổ dòng vốn

Năm 2025 ghi nhận môi trường địa chính trị và kinh tế toàn cầu tiếp tục tiềm ẩn nhiều yếu tố khó lường. Trong bối cảnh đó, nhà đầu tư nước ngoài duy trì trạng thái thận trọng, với xu hướng cơ cấu danh mục diễn ra trong phần lớn thời gian của năm, tổng giá trị bán ròng ước trên 5 tỷ USD.

Cùng lúc, nhu cầu tìm kiếm các kênh phòng thủ gia tăng, góp phần đẩy giá vàng thế giới lên mức cao, vượt 4.500 USD/ounce. Diễn biến này phản ánh xu hướng phân bổ vốn mang tính toàn cầu, hơn là đánh giá riêng đối với thị trường chứng khoán Việt Nam, đồng thời làm rõ bức tranh phân hóa giữa các nhóm tài sản trong năm 2025.

Mở rộng hệ sinh thái tài chính và các kênh tài sản mới

Một điểm đáng chú ý khác của năm 2025 là việc từng bước định hình thêm các kênh tài sản và hạ tầng thị trường tài chính. Ngày 9/9/2025, Chính phủ ban hành Nghị quyết 05/2025/NQ-CP về thí điểm thị trường tài sản số trong thời gian 5 năm. Đến ngày 18/12, các cơ quan liên quan được yêu cầu đề xuất phương án thí điểm Sàn giao dịch vàng quốc gia, và ngày 21/12, việc thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam được công bố.

Những định hướng này tạo kỳ vọng về sự đa dạng hóa sản phẩm và mở rộng không gian phát triển của thị trường tài chính. Đối với thị trường chứng khoán, các bước đi này góp phần hoàn thiện hệ sinh thái sản phẩm và tiệm cận hơn với các chuẩn mực quốc tế trong dài hạn.