Ngân hàng Nhà nước lấy tiền từ đâu để cho vay đặc biệt lãi suất 0%?
Nguồn tiền dùng để cho vay khoản vay đặc biệt lãi suất 0% của Ngân hàng Nhà nước không lấy từ ngân sách, nên không dẫn tới rủi ro phải bù lãi suất, theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng.
Thông tin nguồn tiền cho vay đặc biệt lãi suất 0% được Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng nêu tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 10/6, về Dự thảo luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Các tổ chức tín dụng.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng thông tin nguồn tiền cho vay đặc biệt lãi suất 0%. Ảnh: P.Thắng
Luật hiện hành quy định, thẩm quyền cho vay đặc biệt 0%/năm, không có tài sản đảm bảo là của Thủ tướng. Sửa Luật Các tổ chức tín dụng lần này, Chính phủ đề xuất chuyển phân quyền quyết định việc này cho Ngân hàng Nhà nước.
Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, nguồn tiền để cho vay đặc biệt được Ngân hàng Nhà nước lấy từ nguồn thực hiện chức năng của ngân hàng Trung ương về phát hành tiền, không dùng nguồn từ ngân sách Nhà nước.
“Do vậy, việc Ngân hàng Nhà nước cho vay đặc biệt có lãi suất 0% không dẫn tới rủi ro ngân sách Nhà nước phải bù lãi suất”, bà Hồng nêu.
Tuy nhiên, Thống đốc cho biết, sẽ tiếp tục rà soát các quy định về xử lý khoản vay đặc biệt theo quy định về chế độ tài chính của Ngân hàng Nhà nước.
Việc cho vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước chỉ cho hai trường hợp, Một là, tổ chức tín dụng bị rút tiền hàng loạt (để chi trả cho người gửi tiền). Hai là, để thực hiện phương án phục hồi, chuyển giao bắt buộc của các tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt và chỉ áp dụng sau khi đã thực hiện các biện pháp nghiệp vụ như tái cấp vốn, thị trường mở…
“Hoạt động cho vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước là cần thiết, ngăn hiện tượng rút tiền hàng loạt tại các tổ chức tín dụng, cũng như hạn chế nguy cơ rủi ro lan truyền sang các tổ chức tín dụng khác, hoặc hỗ trợ cho phương án phục hồi, chuyển giao bắt buộc, nhằm tái cơ cấu các tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt”, bà Hồng nói.
Cho vay đặc biệt cũng nhằm mục tiêu đảm bảo an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng, không nhằm tạo ra lợi thế cạnh tranh cho các tổ chức tín dụng được vay đặc biệt, theo bà Hồng.
Thống đốc cho biết thêm, cơ quan này sẽ rà soát, sửa Thông tư 37/2024 liên quan tới tiêu chí, điều kiện cho vay đặc biệt với lãi suất 0%/năm, không có tài sản đảm bảo, mục đích sử dụng khoản vay, trách nhiệm của các đơn vị được vay và trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước khi cho vay, kiểm soát dòng tiền để tránh rủi ro, lạm dụng chính sách và ngăn ngừa, hạn chế tổn thất có thể xảy ra.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi. Ảnh: P.Thắng
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho rằng, quy định về lãi suất cho vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước là nội dung quan trọng, ảnh hưởng đến sự ổn định của hệ thống tổ chức tín dụng, an ninh tài chính - tiền tệ quốc gia và nguồn lực của nền kinh tế.
Ngân hàng Nhà nước đã xin ý kiến cấp có thẩm quyền nội dung này, nhưng theo Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính chưa rõ mức lãi suất là 0% như tại dự thảo luật hay không.
Do còn có cách hiểu khác nhau, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Ngân hàng Nhà nước - cơ quan chủ trì soạn thảo - rà soát, hoàn thiện quy định về mức lãi suất với khoản vay đặc biệt trên cơ sở ý kiến của cấp có thẩm quyền.
Nêu ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tán thành chuyển thẩm quyền quyết định cho vay đặc biệt lãi suất 0%/năm từ Thủ tướng sang Ngân hàng Nhà nước.
Quy định này, theo Chủ tịch Quốc hội, để giải quyết nhanh các vướng mắc trong tái cơ cấu các tổ chức tín dụng thuộc diện kiểm soát đặc biệt.
Ông đề nghị Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước rà soát, tiếp thu tối đa các ý kiến về điều kiện để ngân hàng xử lý nợ, có quyền thu giữ tài sản các khoản vay của nợ xấu, cũng như cơ chế phối hợp, trách nhiệm xử lý của UBND cấp xã sau khi sắp xếp từ chính quyền 3 cấp xuống 2 cấp.
“Ngân hàng Nhà nước cần có hướng dẫn cụ thể cho chính quyền địa phương 2 cấp trong xử lý tài sản đảm bảo”, Chủ tịch Quốc hội lưu ý.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng khẳng định, cơ quan này sẽ tiếp thu, hoàn thiện dự thảo luật để đảm bảo chất lượng, trình Quốc hội thông qua trong tháng 6 này.
Liên quan tới mức lãi suất của khoản vay đặc biệt, bà Hồng đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội báo cáo, xin ý kiến cấp có thẩm quyền, làm cơ sở cho các cơ quan liên quan hoàn thiện dự thảo luật.
Thống đốc cũng khẳng định, Ngân hàng Nhà nước sẽ rà soát, ban hành văn bản hướng dẫn chính quyền địa phương sau khi sắp xếp, đảm bảo việc xử lý tài sản đảm bảo của khoản vay nợ xấu không bị gián đoạn.
