Cân nhắc việc bỏ án tử hình với một số loại tội danh

Theo tờ trình dự án Bộ luật Hình sự (sửa đổi), Chính phủ đề xuất bỏ 8/18 tội danh có khung hình phạt tử hình ở Bộ luật Hình sự hiện hành, gồm: Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân (Điều 109); Tội gián điệp (Điều 110); Tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (Điều 114); Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh (Điều 194); Tội vận chuyển trái phép chất ma túy (Điều 250); Tội tham ô tài sản (Điều 353); Tội nhận hối lộ (Điều 354); Tội phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược (Điều 421).

Góp ý về đề xuất bỏ hình phạt tử hình 8 tội danh, đại biểu Nguyễn Thanh Sang (đoàn TP Hồ Chí Minh) không đồng tình với việc bỏ cả 8 tội danh. Theo đó, đại biểu đề nghị cân nhắc với các tội danh tham ô, nhận hối lộ, vận chuyển trái phép chất ma túy; sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh.

Đại biểu Nguyễn Thanh Sang (đoàn TP Hồ Chí Minh)

Đối với tội vận chuyển trái phép chất ma túy, đại biểu Nguyễn Thanh Sang nhấn mạnh, trong bối cảnh số vụ án ma túy ngày càng gia tăng hiện nay, việc bỏ loại tội này có thể dẫn tới khả năng Việt Nam trở thành địa điểm trung chuyển chất ma túy. Về tội danh tham ô, nhận hối lộ, đại biểu đề nghị cân nhắc kỹ, đặc biệt trong bối cảnh nước ta đang đấu tranh mạnh mẽ với tội phạm tham nhũng.

Theo đại biểu Nguyễn Thanh Sang, tội phạm tham ô không chỉ xảy ra ở lĩnh vực công mà còn ở cả lĩnh vực tư, như vụ án Trương Mỹ Lan tại Ngân hàng SCB là một ví dụ điển hình. Việc duy trì hình phạt tử hình có tác dụng răn đe, giúp thu hồi tài sản bị chiếm đoạt. Nếu bỏ hình phạt này, hiệu quả thu hồi tài sản có thể bị giảm sút.

Đồng tình với quan điểm trên, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (đoàn TP Hồ Chí Minh) cho rằng, logic thông thường là nếu tình hình quản lý và thực tế của các tội danh tham ô, nhận hối lộ, vận chuyển trái phép chất ma túy; sản xuất, buôn bán hàng giả được cải thiện thì có thể giảm án.

Ngược lại, nếu tình hình diễn biến của việc phòng chống các loại tội phạm trên căng thẳng, nguy cơ cao và luật hiện hành không đủ sức răn đe, thì cần tăng mức xử phạt. Do đó, Ban Soạn thảo dự án Bộ luật Hình sự (sửa đổi) cần cân nhắc xem xét một cách kỹ lưỡng có nên bỏ án tử hình đối với những tội phạm trên hay không.

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (đoàn TP Hồ Chí Minh)

Còn theo đại biểu Trương Trọng Nghĩa (đoàn TP Hồ Chí Minh), khi sửa luật cần đảm bảo tuổi thọ của các luật, hạn chế việc sửa luật rồi nhưng vài ba năm sau lại sửa tiếp cho nên cần cân nhắc thận trọng.

Đồng tình với việc giảm án tử hình cho một số tội danh nhưng đại biểu Trương Trọng Nghĩa cho rằng, cần phải xem xét từng loại tội phạm đảm bảo phù hợp với thực tiễn, bởi đây là hình phạt chỉ có tác dụng trừng trị mà không có ý nghĩa cải tạo, giáo dục người phạm tội.

Ngoài ra, đại biểu Trương Trọng Nghĩa cũng đề nghị xem xét lại các tội liên quan đến thực phẩm. Mức án cao nhất hiện tại chỉ là chung thân, nhưng lại yêu cầu chứng minh thiệt hại nên việc này rất khó khăn.

Thực phẩm giả, đặc biệt là thực phẩm chức năng và sữa giả, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến người già, trẻ em và những đối tượng yếu thế. Do đó, cần xem xét lại cách sắp xếp các tội danh và thậm chí cần thêm án tử hình cho những tội như vậy để tăng tính răn đe.

Theo đại biểu Trương Trọng Nghĩa, mức án cao không phải là giải pháp hoàn hảo, nhưng nó là một phần quan trọng để cải thiện tình hình và cho người dân thấy sự quyết liệt của Chính phủ đối với các loại tội phạm gây hại cho đất nước, con người.