Tranh luận cấm xe khách giường nằm: Doanh nghiệp vận tải nói gì?

Nhiều ý kiến cho rằng cần lộ trình rõ ràng nếu hạn chế xe giường nằm. Ảnh: C.V

Gần đây, xuất hiện ý kiến đề xuất siết chặt quản lý, thậm chí cấm hẳn xe khách giường nằm để giảm tai nạn giao thông. Tuy nhiên, đề xuất này lập tức vấp phải phản ứng từ phía doanh nghiệp vận tải và các hiệp hội ngành. Nhiều ý kiến cho rằng việc cấm sẽ không giải quyết triệt để nguyên nhân tai nạn, đồng thời gây xáo trộn thị trường vận tải, ảnh hưởng đến quyền lợi của hàng triệu hành khách.

"Xe giường nằm không có tội"

Trao đổi với Báo Thanh tra, ông Đỗ Văn Bằng, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội, nhận định đây chỉ là quan điểm cá nhân, về bản chất không khả thi và chưa có cơ sở khoa học cũng như pháp lý để áp dụng.

“Xe giường nằm không có tội. Trái lại, đây là loại hình vận tải đáp ứng rất hiệu quả nhu cầu đi lại đường dài của hành khách”, ông Bằng nói.

Theo ông Bằng, nhiều doanh nghiệp vận tải đã bỏ ra khoản vốn rất lớn để mua sắm, nâng cấp đội xe giường nằm, bảo đảm đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn kỹ thuật, an toàn và điều kiện kinh doanh theo quy định pháp luật.

"Do đó, nếu muốn hạn chế hoặc cấm loại hình này, cần có lộ trình rõ ràng để tránh xáo trộn thị trường vận tải, đồng thời bảo vệ quyền lợi của hành khách và doanh nghiệp", ông Bằng nói thêm.

Tương tự, ông Khúc Hữu Thanh Hải, Giám đốc Công ty Cổ phần Vận tải, thương mại và dịch vụ Đất Cảng cho rằng xe khách giường nằm hiện đang đáp ứng rất tốt nhu cầu đi lại của người dân, đặc biệt trên các tuyến đường dài.

Theo ông, yếu tố quyết định an toàn hay không vẫn nằm ở con người, từ người lái cho đến khâu quản lý, giám sát, chứ không phải ở bản thân phương tiện.

“Thị trường vận tải đường bộ, nhất là ở phân khúc đường dài, xe khách giường nằm đã chứng minh được hiệu quả cả về phục vụ hành khách lẫn hiệu quả kinh doanh cho doanh nghiệp. Nhu cầu lớn, lượng khách ổn định và chi phí vận hành hợp lý giúp loại hình này duy trì lợi thế. Nếu cấm, chắc chắn sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp và quyền lợi đi lại của hành khách”, ông Hải nhận định.

Ông Hải cũng đặt vấn đề: Nếu cấm thì phương tiện thay thế là gì và cần có lộ trình rõ ràng, tránh gây xáo trộn lớn cho thị trường và đời sống người dân.

“Trước mắt, thay vì cấm, nên siết chặt quy trình sản xuất và kiểm định phương tiện, nâng cao tiêu chuẩn kỹ thuật, tăng cường đào tạo lái xe, đồng thời giám sát chặt chẽ việc chấp hành quy định an toàn giao thông để bảo đảm an toàn tối đa cho hành khách”, ông Hải nêu quan điểm.

Xe đủ điều kiện an toàn được phép lưu thông

Theo ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam (VATA), các xe ô tô giường nằm được phép lưu thông hiện nay đều đã đăng ký và kiểm định theo đúng quy định về an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường.

Với xe khách giường nằm hoán cải, ông Quyền nhấn mạnh đây chủ yếu là thay đổi về nội thất và quá trình hoán cải phải được thiết kế, phê duyệt, thi công đúng quy trình, tuân thủ đầy đủ các quy định của cơ quan có thẩm quyền thì phương tiện mới đủ điều kiện ra đường.

Về nguyên nhân các vụ tai nạn giao thông liên quan đến xe giường nằm, Chủ tịch VATA khẳng định vấn đề không nằm ở kết cấu xe mà chủ yếu do yếu tố con người. Cụ thể, có trường hợp doanh nghiệp sử dụng lốp quá hạn, thiếu kiểm tra bảo dưỡng định kỳ hoặc không chấp hành quy định về vận hành, phù hiệu xe…

“Việc đổ lỗi hoàn toàn cho xe khách giường nằm khi xảy ra tai nạn là chưa khách quan và không đúng cơ sở pháp lý”, ông Quyền nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Văn Quýnh, đại diện hãng Vận tải Bắc Nam, cho rằng về nguyên tắc, bất kỳ loại xe nào cũng phải đáp ứng đầy đủ các yêu cầu kỹ thuật tối thiểu theo quy định pháp luật mới được phép lưu thông. Tuy nhiên, mỗi loại phương tiện có mức độ an toàn khác nhau, và quan trọng hơn cả là phải được vận hành phù hợp với đặc thù của chính loại phương tiện đó.

Ông Quýnh phân tích, cùng một chiếc xe, nếu chạy ở đường đèo dốc, nhiều khúc cua sẽ đòi hỏi kỹ năng điều khiển, tốc độ và quy trình an toàn khác hẳn so với khi chạy ở đường bằng phẳng. Do vậy, để đảm bảo an toàn, không chỉ phương tiện phải đạt chuẩn, mà con người điều khiển cũng phải được đào tạo, giám sát và tuân thủ đúng quy định vận hành.

“Tuy vậy, để có quyết sách khách quan, cần thiết phải phân tích rõ các vụ tai nạn xem nguyên nhân xuất phát từ kết cấu xe hay từ lỗi con người. Khi có số liệu minh bạch và đầy đủ, cơ quan chức năng mới có thể đưa ra đề xuất phù hợp, vừa đảm bảo an toàn giao thông, vừa không làm ảnh hưởng quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp và hành khách”, ông Quýnh nêu quan điểm.

Đồng quan điểm, ông Đỗ Văn Bằng cho biết, thống kê cho thấy nguyên nhân các vụ tai nạn giao thông chủ yếu xuất phát từ lỗi của người điều khiển phương tiện. Vì vậy, theo ông, giải pháp trước tiên để giảm rủi ro với xe giường nằm là siết chặt công tác quản lý, từ khâu kiểm định phương tiện cho đến giám sát hoạt động vận tải.

“Doanh nghiệp phải tăng cường giám sát nội bộ, bảo đảm mọi quy trình tuân thủ pháp luật. Về phía tài xế, cần nâng cao ý thức chấp hành luật, đặc biệt là các quy định về tốc độ, điều kiện sức khỏe và thời gian làm việc phù hợp với từng chặng, từng điều kiện đường sá”, ông Bằng đề xuất.