Nợ xấu tăng cao đối với nhóm khách hàng lớn tại Vietcombank
Kiểm toán Nhà nước vừa công bố kết quả kiểm toán năm 2024 cho thấy nhiều vấn đề đáng lo ngại trong hoạt động của một số ngân hàng như nợ xấu tăng cao đối với nhóm khách hàng lớn tại SCB, Vietcombank…
Nợ xấu tăng cao đối với nhóm khách hàng lớn tại Vietcombank. Ảnh: IT
Nợ xấu tăng cao đối với nhóm khách hàng lớn tại SCB, Vietcombank
Kiểm toán Nhà nước kết luận, năm 2023, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt góp phần kiểm soát lạm phát ở mức 3,25%, ổn định tỷ giá và thanh khoản hệ thống ngân hàng, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Các tổ chức tài chính, ngân hàng, bảo hiểm cơ bản đảm bảo các chỉ tiêu an toàn, kinh doanh có lãi, tỷ lệ nợ xấu nội bảng dưới 3%.
Tuy nhiên, Kiểm toán Nhà nước cũng chỉ ra nhiều vấn đề bất cập trong hoạt động của các tổ chức tài chính ngân hàng.
Kiểm toán Nhà nước phát hiện, cơ cấu tín dụng chưa đúng định hướng ưu tiên, dư nợ tín dụng bất động sản cuối năm 2023 tăng 11,8% so với cuối năm 2022, trong đó đầu tư bất động sản tăng 35,4%, gấp 2,5 lần mức tăng trưởng chung của toàn ngành. Trong khi đó, chất lượng tín dụng có chiều hướng suy giảm, tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Đáng chú ý, nợ xấu của nhóm khách hàng có dư nợ cấp tín dụng trên 500 tỷ tăng cao về cả tỷ lệ và dư nợ, chủ yếu tại SCB.
Trong đó, dư nợ của nhóm khách hàng này tại tại Vietcombank tăng 110,8%.
Bên cạnh đó, Kiểm toán Nhà nước cũng chỉ ra một số đơn vị đầu tư tài chính không hiệu quả hoặc hiệu quả thấp.
Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam (Co-opBank) chưa thu hồi được khoản tiền gửi 330 tỷ đồng tại CTCP Tài chính Handico.
Cũng theo kết quả kiểm toán, việc phân loại nhóm nợ tại một số ngân hàng còn chưa chính xác.
Kiểm toán Nhà nước xác định, Co-opBank giảm dư nợ nhóm 1 là 15,4 tỷ đồng, nhóm 3 là 0,09 tỷ đồng, nhóm 4 là 0,18 tỷ đồng; tăng dư nợ nhóm 2 là 13,41 tỷ đồng, nhóm 5 là 2,26 tỷ đồng.
Trong khi Vietcombank giảm dư nợ nhóm 1 là 24,06 tỷ đồng, nhóm 2 là 138,38 tỷ đồng, nhóm 4 là 57,15 tỷ đồng; tăng dư nợ nhóm 3 là 84,51 tỷ đồng, nhóm 5 là 135,08 tỷ đồng.
Kiểm toán Nhà nước kết luận, một số ngân hàng còn có sai sót về trình tự, thủ tục cho vay.
Cụ thể, việc thẩm định sơ sài, định kỳ chưa đánh giá lại tài sản bảo đảm, thiếu chứng từ giải ngân/tài liệu chứng minh mục đích sử dụng vốn. Việc kiểm tra, giám sát sau cho vay cũng chưa đầy đủ...
Tại Ngân hàng Chính sách xã hội, vẫn còn tồn tại tình trạng các trường hợp cho vay giải quyết việc làm không đúng đối tượng, cho vay vượt hạn mức, hỗ trợ lãi suất chưa đúng quy định. Một số chi nhánh có tỷ lệ nợ quá hạn, nợ khoanh cao so với bình quân toàn hệ thống.
Ngân hàng Nhà nước đã 4 lần điều chỉnh giảm các mức lãi suất điều hành với mức giảm từ 0,5-2%/năm. Nhưng chênh lệch giữa lãi suất cho vay bình quân và lãi suất huy động bình quân năm 2023 còn trên 4%.
Kết thúc Chương trình hỗ trợ lãi suất theo Nghị định số 31/2022/NĐ-CP ngày 20/5/2022 của Chính phủ, số tiền hỗ trợ lãi suất chỉ đạt 1.216 tỷ đồng (bằng 3,04% kế hoạch), một số ngân hàng thương mại hỗ trợ lãi suất chưa đúng quy định 1,75 tỷ đồng.
Nhiều vi phạm tại các chi nhánh của Vietcombank
Mới đây, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam khu vực 12 cũng công bố kết luận thanh tra tại 3 chi nhánh Vietcombank gồm Bình Dương, Vũng Tàu và Tây Ninh.
Tại Vietcombank chi nhánh Bình Dương, về hoạt động cấp tín dụng, công tác thẩm định cho vay, kiểm tra, giám sát vốn vay, thẩm định tài sản bảo đảm chưa chặt chẽ,… ; về phía khách hàng chưa thực hiện đúng nguyên tắc vay vốn.
Tại Vietcombank chi nhánh Vũng Tàu, về hoạt động cấp tín dụng, công tác thẩm định, xét duyệt cho vay đối với một số hồ sơ chọn mẫu thanh tra chưa chặt chẽ, chưa đầy đủ theo quy định.
Công tác kiểm tra, giám sát vốn vay đối với một số hồ sơ chọn mẫu thanh tra chưa chặt chẽ, chưa đầy đủ theo quy định và chưa đảm bảo thực hiện quyền kiểm tra, giám sát việc sử dụng tiền chiết khấu của khách hàng theo quy định.
Công tác xử lý nợ có vấn đề đối với một số hồ sơ chọn mẫu thanh tra chưa đầy đủ đúng theo quy định. Ngoài ra, công tác phân loại nợ, sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro tín dụng đối với một số hồ sơ chọn mẫu thanh tra chưa đánh giá đầy đủ, chặt chẽ, chính xác khả năng trả nợ của khách hàng để đưa về nhóm có rủi ro thấp hơn đối với khách hàng. Thực hiện trình xử lý rủi ro đối với các khoản nợ nhóm 5 tại chi nhánh nhưng chưa có các thông tin về việc trích lập dự phòng rủi ro và đề xuất sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro, các thông tin chỉ nằm rời rạc tại các mẫu biểu/báo cáo có liên quan trước khi trình.
Tại Vietcombank chi nhánh Tây Ninh, về hoạt động cấp tín dụng: Về hồ sơ vay vốn, thu thập chưa đầy đủ tài liệu chứng minh mục đích sử dụng vốn vay, quy mô kinh doanh, doanh thu, chi phí, tình hình tài chính, nguồn thu để trả nợ của khách hàng; về thẩm định, xét duyệt cho vay, chưa đánh giá đầy đủ hiệu quả của phương án sử dụng vốn vay, tình hình hoạt động kinh doanh, khả năng tài chính, nguồn vốn tự có tham gia phương án của khách hàng, một số chỉ tiêu tài chính, nguồn vốn tự có tham gia phương án của khách hàng, một số chỉ tiêu tài chính và dòng tiền của khách hàng… Thẩm định, đánh giá chưa đầy đủ khi tái cấp tín dụng duy trì hạn mức cho khách hàng trong khi tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh và một số chỉ tiêu tài chính của khách hàng sụt giảm; về kiểm tra, giám sát vốn vay, chưa đánh giá đầy đủ tình hình hoạt động kinh doanh của khách hàng, chưa thu thập đầy đủ tài liệu chứng minh mục đích sử dụng vốn vay của khách hàng…
Đặc biệt, về hồ sơ xử lý rủi ro, Vietcombank Tây Ninh chưa đánh giá đầy đủ về hoạt động kinh doanh, tình hình tài chính của khách hàng; thẩm định, xét duyệt cho vay khi hoạt động kinh doanh của khách hàng có dấu hiệu suy giảm nhưng không đánh giá đầy đủ.