Chúng ta có thực sự cần công nghệ tự lái thay thế ô tô?

Ý tưởng về một chiếc xe tự lái đã có từ lâu, song động lực cho công nghệ này chỉ thực sự bắt đầu vào khoảng 20 năm trước, khi DARPA bắt đầu tổ chức các cuộc thi chế tạo. Hai năm trước, Waymo - công ty con của Google và Cruise - công ty con của GM đã chính thức đi vào hoạt động những chiếc xe tự hành ở San Francisco.

Thế nhưng, mọi chuyện không hề diễn ra tốt đẹp.

Chỉ một ngày sau khi Cruise bắt đầu chạy dịch vụ gọi xe giống Uber, hàng chục chiếc ô tô tắc nghẽn dọc tuyến đường. Năm ngoái, một người đi bộ còn vô tình bị chiếc Cruise cán qua vì ngã trước mũi xe. Phát hiện va chạm, con robot tiếp lên phía trước một chút rồi dừng lại ở lề đường, kéo lê nạn nhân bên dưới gầm xe.

Hiện tại, những chiếc SUV Jaguar được trang bị đầy đủ công nghệ của Waymo xuất hiện khắp San Francisco. Trẻ em vẫy tay chào chúng; khách du lịch thì chụp ảnh. Vào tháng 7, dịch vụ sẵn sàng cho tất cả những ai đã tải xuống ứng dụng và nhập số thẻ tín dụng.

Dưới đây là chia sẻ của một cây bút tờ Business Insider sau khi anh trải nghiệm chuyến đi đặc biệt.

“Tôi quyết định dành một vài tuần đi Waymo, để xem tương lai do robot điều khiển sẽ trông như thế nào. Tôi dùng chúng để chạy việc vặt. Tôi cũng dành một ngày để đi lang thang quanh thị trấn theo kiểu du lịch để xem những tuyến đường dài hơn cảm giác sẽ như thế nào. Tôi tin rằng xe tự lái sẽ thay đổi một số điều cơ bản về cách chúng ta di chuyển.

Khi bắt đầu gọi Waymo, ứng dụng sẽ thông báo xe đang cách bạn bao nhiêu km cũng như thời điểm đến điểm đón. Bạn mở khóa xe bằng cách chạm vào ứng dụng.

Sau khi lên xe, ‘tài xế vô hình’ sẽ chào bạn. Nhạc phát ra rất êm ái và dễ chịu. Chạm vào màn hình cảm ứng hướng ra ghế sau để báo cho xe biết bạn đã sẵn sàng.

Thế rồi, vô lăng tự động quay. Chắc hẳn tất cả những ai đi xe Waymo đều trải qua cảm giác hoảng sợ này.

Màn hình bắt đầu hiển thị tiến trình đi qua các con phố. Chế độ xem kỳ lạ làm tăng thêm sự siêu thực. Tôi đang ngồi bên trong một con rô-bốt được lập trình, vậy nên cảm thấy thật nhỏ bé.

Màn hình không hiển thị tên đường. Tôi sẽ không thể yêu cầu tài xế đi theo một tuyến đường đẹp hơn hoặc dừng lại để thưởng thức tách cà phê. Mọi thứ thật xa lạ.

Dưới quan điểm của người tiêu dùng, trải nghiệm Waymo cũng giống với việc đi Uber. Waymo rẻ hơn và cũng đáng tin cậy như vậy”.

Rõ ràng, robot rất tuyệt vời. Câu hỏi đặt ra là, chúng ta có muốn thứ công nghệ đó thay thế ô tô không?

Vấn đề lớn nhất mà xe tự hành giải quyết được là bài toán chi phí lao động. Thay vì trả lương đủ sống cho tài xế taxi, các công ty công nghệ đã chi hàng tỷ USD phát triển robot thay thế. Tiền sẽ được chuyển lên tuyến trên, cho các lập trình viên, quản lý và nhà đầu tư. Khoa học về cơ bản đã khám phá ra một cách để tăng lợi nhuận.

Biết là vậy song khó khăn còn rất nhiều.

Được biết tại San Francisco, hơn 600 sự cố xe tự hành đã được ghi nhận từ tháng 6/2022 đến tháng 6/2023. Trong khi đó, tại Austin, quan chức thành phố cho biết khu vực này đã xảy ra 52 sự cố ô tô tự lái từ ngày 8/7 đến ngày 24/10. Để xử lý hậu quả, San Francisco đã chỉ định một số nhân sự điều chỉnh chính sách đối với xe tự hành. Dữ liệu về các sự cố thông qua cuộc gọi 911, bài đăng mạng xã hội và báo cáo thường ngày phải được ghi lại cẩn thận.

Đổi lại, các công ty tự lái phải cố gắng lấy lại hình ảnh. Thay vì thử nghiệm xe trên đường, họ chạy mô phỏng bên trong các trung tâm dữ liệu khổng lồ, thêm các chướng ngại vật trên đường đi và dùng dữ liệu đó để đưa ra tuyên bố về độ an toàn. Những mô phỏng có thể đúng trong một số trường hợp, song trong thực tế thì không chắc.

Waymo, dưới sự hậu thuẫn của Google, đã vận hành dịch vụ taxi không người lái tại khu vực Phoenix từ năm 2020 và San Francisco từ cuối năm 2022 mà không gặp bất kỳ sự cố nghiêm trọng nào. Zoox, công ty con của Amazon, cũng đã thử nghiệm taxi robot ở Las Vegas kể từ tháng 6 năm ngoái.

Alex Roy, nhà tư vấn và cựu giám đốc điều hành trong ngành ô tô tự hành, cho biết: “Bắt kịp Waymo về mặt công nghệ cần mất tối đa từ 3 đến 5 năm”.

Sau nhiều năm được vẽ ra mục tiêu tham vọng và hứa hẹn táo bạo, các nhà đầu tư được cho là đang ngày càng mất kiên nhẫn với tốc độ phát triển chậm chạp của xe tự lái. Điều này vô hình chung đè nén áp lực lên một ngành công nghiệp vốn đã quá quen với việc thường xuyên nhận được ‘núi’ tiền đầu tư.

Theo WSJ, các nhà sản xuất ô tô những tuần gần đây đã thu hẹp đáng kể kế hoạch cho công nghệ tự lái, trong bối cảnh áp lực kiềm chế chi phí ngày càng tăng do suy thoái kinh tế. Một quỹ phòng hộ có tầm ảnh hưởng đã đặt câu hỏi về triển vọng phát triển mảng công nghệ tự lái của Google với Waymo - thứ vốn được cho là khó khăn hơn nhiều so với dự tính vài năm trước đó của nhiều chuyên gia.

Waymo vốn đã được hưởng lợi từ sự kiên nhẫn của Alphabet. Công ty này bắt đầu nghiên cứu xe không người lái từ hơn một thập kỷ trước, sau đó dần huy động vốn từ các nhà đầu tư bên ngoài vào năm 2020. Động thái này khiến nhiều người khi đó đồn đoán rằng Waymo sẽ tách ra thành một công ty độc lập.

Theo: Business Insider, WSJ