Vĩnh Long: Tăng cường kiểm tra, xử lý hành vi khai thác khoáng sản trái phép
Công an tỉnh Vĩnh Long vừa triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều giải pháp nhằm phòng ngừa và đấu tranh với các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến quản lý, khai thác tài nguyên khoáng sản, đặc biệt là trong lĩnh vực khai thác cát, sỏi.

Lực lượng chức năng kiểm tra phương tiện vận chuyển cát trái phép. Ảnh: Đình Thuyết
Đợt cao điểm tổng kiểm soát vận chuyển và khai thác khoáng sản
Thực hiện chỉ đạo của Ban Giám đốc Công an tỉnh Vĩnh Long, lực lượng Cảnh sát giao thông đã phối hợp chặt chẽ với Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu và môi trường, cùng các đơn vị liên quan để triển khai các biện pháp mạnh mẽ, đồng bộ. Các lực lượng đã chủ động tham mưu với các cấp, các ngành, tổ chức kiểm tra, giám sát chặt chẽ các hoạt động khai thác, tập kết, mua bán và vận chuyển tài nguyên khoáng sản. Mục tiêu là đảm bảo mọi hoạt động đều tuân thủ đúng quy định pháp luật, ngăn chặn các tổ chức, cá nhân lợi dụng để trục lợi bất hợp pháp.
Một trong những nỗ lực nổi bật là việc triển khai đợt cao điểm tổng kiểm soát các phương tiện có gắn thiết bị bơm, hút cát và vận chuyển cát, sỏi trên đường thủy nội địa. Hoạt động này không chỉ tập trung vào việc phòng ngừa mà còn đẩy mạnh đấu tranh, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật trong khai thác, vận chuyển, tập kết và kinh doanh khoáng sản làm vật liệu xây dựng, vật liệu san lấp. Các tổ công tác đã được bố trí tại những khu vực trọng điểm, đặc biệt là các khu vực giáp ranh, nơi thường xảy ra các hành vi khai thác khoáng sản trái phép.
Một vụ việc điển hình được phát hiện vào khoảng 21 giờ ngày 13/7/2025, trên tuyến sông Cổ Chiên, đoạn qua thủy phận xã Chợ Lách, tỉnh Vĩnh Long (trước đây thuộc xã Hòa Nghĩa, huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre). Tổ công tác của Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu và môi trường đã phát hiện một ghe gỗ không biển kiểm soát, gắn thiết bị bơm hút cát tự chế, do B.V.C.E (sinh năm 1992, trú tại xã Quới Điền, tỉnh Vĩnh Long) điều khiển. Tại thời điểm kiểm tra, đối tượng đang bơm cát từ khoang chứa của ghe gỗ sang một tàu sắt neo đậu gần đó. Tổng khối lượng cát trong khoang chứa của cả hai phương tiện lên tới 87,84m³.
Qua làm việc, B.V.C.E khai nhận toàn bộ số cát này được khai thác trái phép từ lòng sông Cổ Chiên cùng với một đối tượng khác tên Khải, người đã nhảy xuống sông bỏ trốn khi bị lực lượng chức năng phát hiện. Hiện tại, hai phương tiện thủy cùng toàn bộ khối lượng cát đã bị tạm giữ để xử lý theo quy định của pháp luật.

Cảnh sát giao thông kiểm tra, buộc tháo dỡ các thiết bị bơm hút cát trên các tuyến sông. Ảnh: Đình Thuyết
Trước đó, vào ngày 15/6/2025, tại thủy phận sông Láng Thé, thuộc xã Nhị Long Phú, tỉnh Vĩnh Long (trước đây là xã Đại Phước, huyện Càng Long, tỉnh Trà Vinh), một vụ việc tương tự cũng được phát hiện. Tổ công tác của Phòng Cảnh sát giao thông phối hợp với Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu và môi trường đã kiểm tra một tàu thủy mang số đăng ký TV.4562, do ông N.V.T (ngụ xã Bình Phú, tỉnh Vĩnh Long) điều khiển. Tàu này đang vận chuyển khoảng 150m³ cát san lấp, nhưng ông T không xuất trình được bất kỳ giấy tờ chứng minh nguồn gốc hợp pháp của số cát, cũng như các giấy tờ liên quan đến phương tiện như giấy chứng nhận khả năng chuyên môn thuyền trưởng, máy trưởng và giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật.
Qua làm việc, ông T khai nhận đã mua số cát này từ một xà lan lạ với giá 17 triệu đồng để san lấp, cải tạo ao phục vụ trồng cây và chăn nuôi. Kết quả, ông T bị xử phạt vi phạm hành chính với số tiền 28,5 triệu đồng do các hành vi vi phạm liên quan đến vận chuyển cát không có hóa đơn, chứng từ hợp pháp và thiếu các giấy tờ cần thiết của phương tiện.
Không có vùng cấm, không có ngoại lệ
Với phương châm "không có vùng cấm, không có ngoại lệ," Công an tỉnh Vĩnh Long đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, yêu cầu các cấp, các ngành triển khai đồng bộ các biện pháp nhằm ngăn chặn tình trạng khai thác khoáng sản trái phép. Các hoạt động tuyên truyền, vận động các chủ cơ sở kinh doanh bến bãi vật liệu xây dựng và các chủ phương tiện ký cam kết chấp hành nghiêm các quy định pháp luật được đẩy mạnh. Đồng thời, các tổ công tác tăng cường tuần tra, kiểm soát tại các khu vực nhạy cảm, đặc biệt là những điểm giáp ranh, nơi thường xuyên xảy ra các hành vi khai thác cát trái phép.
Trung tá Lê Quốc Hội, Phó Đội trưởng Đội Cảnh sát đường thủy, Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh Vĩnh Long, chia sẻ: "Do địa bàn tỉnh có nhiều tuyến sông và giáp ranh với các địa phương lân cận, việc kiểm soát hoạt động khai thác cát gặp nhiều khó khăn. Để đảm bảo hiệu quả, chúng tôi đã triển khai kế hoạch tăng cường tuần tra trên các tuyến sông, kiểm tra các điểm tập kết, kinh doanh cát, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân tuân thủ nghiêm các quy định pháp luật."
Để đấu tranh hiệu quả với các hành vi khai thác cát trái phép, lực lượng Công an tỉnh Vĩnh Long sẽ tiếp tục tăng cường tuần tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các phương tiện khai thác và vận chuyển cát không có giấy tờ hợp pháp. Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, vận động người dân, đặc biệt là các hộ dân sống ven sông, tích cực tham gia tố giác, phối hợp với cơ quan chức năng sẽ được đẩy mạnh. Các cá nhân, doanh nghiệp cần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, đảm bảo khai thác và sử dụng tài nguyên khoáng sản đúng quy định.
Việc bảo vệ nguồn tài nguyên khoáng sản không chỉ là trách nhiệm của các cơ quan chức năng mà còn cần sự chung tay của toàn cộng đồng. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng chức năng và người dân sẽ góp phần quan trọng trong việc ngăn chặn tình trạng khai thác khoáng sản trái phép, bảo vệ môi trường và đảm bảo sự phát triển bền vững cho địa phương.
Theo quy định tại Điều 48 Nghị định 36/2020/NĐ-CP, được sửa đổi bởi khoản 23, Điều 2 Nghị định 04/2022/NĐ-CP, hành vi khai thác cát mà không có giấy phép của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền sẽ bị phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 200 triệu đồng, tùy thuộc vào tính chất và mức độ vi phạm. Ngoài ra, cá nhân vi phạm còn có thể bị tịch thu toàn bộ khoáng sản, phương tiện sử dụng để vi phạm và phải thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả. Nghiêm trọng hơn, theo Điều 227 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), hành vi vi phạm quy định về khai thác tài nguyên có thể bị phạt tiền từ 300 triệu đồng đến 1,5 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm, tùy theo mức độ vi phạm.

