Tăng cường ứng phó với tình trạng mỹ phẩm giả, nhái và kém chất lượng

Các đại biểu tham dự buổi hội thảo. Ảnh: Thu Huyền

Tình trạng vi phạm về mỹ phẩm đáng lo ngại

Tại hội thảo, TS. Tạ Mạnh Hùng (Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế) cho biết: Ngành mỹ phẩm tại Việt Nam trong những năm gần đây đang tăng trưởng nhanh chóng với quy mô thị trường mỹ phẩm Việt Nam đạt khoảng 2,3 - 2,5 tỷ USD (tính đến năm 2024), với tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm từ 10 - 15%.

Tuy nhiên, nguồn cung mỹ phẩm chủ yếu phụ thuộc vào nhập khẩu với khoảng 80 - 90% mỹ phẩm tiêu thụ là hàng nhập khẩu, chủ yếu từ Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái Lan, Trung Quốc, châu Âu; mỹ phẩm sản xuất trong nước vẫn còn thiếu về công nghệ, nghiên cứu và thương hiệu.

Trong thời gian vừa qua, vấn đề quản lý gặp nhiều thách thức như: Xuất hiện nhiều sản phẩm kém chất lượng, hàng giả, hàng nhái; các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ chưa chú trọng kiểm soát chất lượng và nâng cao tính tuân thủ các nguyên tắc, tiêu chuẩn thực hành tốt sản xuất mỹ phẩm; cơ sở công bố chưa tuân thủ tốt các quy định về công bố sản phẩm, quảng cáo, ghi nhãn...; nhiều người tiêu dùng chưa có đủ kiến thức phân biệt mỹ phẩm an toàn; cơ chế hậu kiểm còn hạn chế do thiếu nhân lực, công cụ và sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng.

Trình bày tham luận tại hội thảo, ông Nguyễn Tấn Phong, Giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật – Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) cho rằng thị trường mỹ phẩm tại Việt Nam đang chứng kiến một thực trạng đáng lo ngại: Sản phẩm giả, kém chất lượng và không rõ nguồn gốc xuất hiện tràn lan, đặc biệt trên các nền tảng thương mại điện tử như Shopee, TikTok, Facebook.

“Tình trạng này không chỉ đe dọa sức khỏe người tiêu dùng mà còn làm méo mó thị trường mỹ phẩm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín ngành làm đẹp”, ông Nguyễn Tấn Phong nhấn mạnh.

Cần tăng cường quản lý và hậu kiểm

Theo TS. Tạ Mạnh Hùng, để khắc phục tình trạng mỹ phẩm giả, nhái, kém chất lượng, cần tăng cường quản lý và hậu kiểm. Trong đó, cần xây dựng hệ thống hậu kiểm hiệu quả hơn, định kỳ kiểm tra sản phẩm trên thị trường; nâng cao chế tài xử phạt đối với hành vi vi phạm trong công bố, quảng cáo, sản xuất mỹ phẩm và thiết lập cơ sở dữ liệu truy xuất nguồn gốc minh bạch, dễ dàng tra cứu.

Cùng với đó, hỗ trợ phát triển mỹ phẩm sản xuất trong nước, nâng cao nhận thức người tiêu dùng và tăng cường phối hợp trong công tác kiểm tra, hậu kiểm cũng là những giải pháp hữu hiệu nhằm nâng cao hiệu quả quản lý mỹ phẩm.

Bác sĩ Nguyễn Vũ Hoàng (Bệnh viện Da liễu TP Hồ Chí Minh) cho biết, tình trạng viêm da tiếp xúc dị ứng do sử dụng mỹ phẩm không rõ nguồn gốc rất thường gặp, điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khoẻ mà điều trị thường kéo dài, tốn kém.

Nguyên nhân chính là do người tiêu dùng thiếu kiến thức trong chọn lựa sản phẩm, tâm lý muốn cải thiện nhanh và giá thành rẻ dễ tiếp cận. Đối với công tác quản lý, bác sĩ Nguyễn Vũ Hoàng đề xuất cần phối hợp đồng bộ giữa cơ quan quản lý, cơ sở y tế và người tiêu dùng.

Về giải pháp hoàn thiện pháp luật quản lý kinh doanh sản phẩm mỹ phẩm trong thương mại điện tử, đại diện Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương đưa ra 4 giải pháp: Thứ nhất, nghiên cứu hoàn thiện hạ tầng pháp luật về sản xuất, kinh doanh sản phẩm mỹ phẩm; thứ hai, tăng cường ứng dụng công nghệ, xây dựng hạ tầng cơ sở dữ liệu về quản lý sản phẩm, mỹ phẩm, cho phép các bên rà soát kiểm chứng thông tin phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm; thứ ba, tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện dự án Luật Thương mại điện tử, thực hiện xác thực danh tính người bán, xác định rõ trách nhiệm mô hình hoạt động thương mại điện tử; thứ tư, tiếp tục nghiên cứu cơ chế quản lý thương mại điện tử phân cấp về địa phương, đồng thời gắn với việc nâng cao năng lực của cơ quan quản lý Nhà nước tại cơ sở để bảo đảm hiệu quả thực thi, triển khai công tác hậu kiểm, kiểm tra, giám sát tại địa phương.