Những bất cập cần làm rõ trong kinh doanh bảo hiểm

Đảm bảo tính minh bạch, trách nhiệm trong kinh doanh bảo hiểm

Góp ý vào dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm (Luật Kinh doanh bảo hiểm sửa đổi) trong phiên thảo luận tại Tổ vào sáng ngày 3/11, đại biểu Nguyễn Thị Thủy – đoàn Thái Nguyên cho biết: Vấn đề phát sinh trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm bắt nguồn từ khâu tư vấn. Nhiều tư vấn viên có trách nhiệm, có kinh nghiệm, đạo đức đối với nghề nhưng bên cạnh đó còn có những tư vấn viên “hướng lái” khiến khách hàng chưa hiểu rõ ràng, đến khi xảy ra tranh chấp thì phần thua thiệt thuộc về khách hàng.

Theo đại biểu, thực tế nhiều người dân có mong muốn được tham gia những gói bảo hiểm nhân thọ uy tín, chất lượng, không chỉ để bảo vệ bản thân và gia đình trước rủi ro thiên tai, hỏa hoạn, bệnh tật hay những biến cố bất ngờ, mà còn để có một điểm tựa tài chính khi về già, sức khỏe suy giảm hoặc không còn khả năng lao động.

“Tuy nhiên, điều quan trọng là phải bảo đảm tính minh bạch và trách nhiệm trong hoạt động của các doanh nghiệp bảo hiểm, đại lý và đội ngũ tư vấn viên. Vì vậy, chúng tôi đề nghị cần nghiên cứu, bổ sung thêm các quy định về đại lý bảo hiểm và quy định trách nhiệm của đội ngũ tư vấn viên trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm nhân thọ nhằm hoàn thiện hơn khung pháp lý và bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người tham gia bảo hiểm”- đại biểu Nguyễn Thị Thủy khẳng định.

Cũng liên quan đến Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Tri Thức - đoàn TP Hồ Chí Minh cho biết: Trong các văn bản chỉ đạo của Trung ương thời gian qua đã nhiều lần nhấn mạnh yêu cầu đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách bảo hiểm, trong đó có bảo hiểm sức khỏe như Chỉ thị số 52-CT/TW ngày 10/10/ 2025 của Ban Bí thư về việc thực hiện bảo hiểm y tế toàn dân trong giai đoạn mới. Do vậy, Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) cần cụ thể hóa các chủ trương trên, nhất là trong quản lý nhà nước về hoạt động kinh doanh bảo hiểm.

Cụ thể tại khoản 3, Điều 152 về cơ chế phối hợp trong quản lý nhà nước trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm nên sửa đổi thành “Bộ Tài chính phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan triển khai liên kết, hợp tác giữa hoạt động kinh doanh bảo hiểm sức khỏe do các doanh nghiệp bảo hiểm cung cấp với bảo hiểm y tế do nhà nước thực hiện”.

Đại biểu chia sẻ, thời gian qua, vẫn tồn tại một số doanh nghiệp cung cấp bảo hiểm y tế khi mua thì thuận lợi, nhưng khi bị bệnh và phải điều trị tại bệnh viện lại yêu cầu nhiều thủ tục giấy tờ mới chi trả. Có người đã bỏ luôn khoản chi trả vì phải mất thời gian 'chạy ngược, chạy xuôi' lo thủ tục.

Cần quy định chuyển đổi số trong kinh doanh bảo hiểm

Cũng liên quan đến Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi), đại biểu Tạ Đình Thi (đoàn Hà Nội) quan tâm đến việc ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm.

Đại biểu cho rằng chuyển đổi số trong ngành bảo hiểm sẽ giúp cho các doanh nghiệp bảo hiểm không những nâng cao hiệu quả hoạt động, tối ưu hóa chi phí mà sẽ mở ra những cơ hội phát triển các sản phẩm mới, nâng cao trải nghiệm của khách hàng, đảm bảo sự minh bạch và an toàn của hệ thống bảo hiểm.

Theo ông, Luật hiện hành đã có một số quy định liên quan đến các chế độ thông tin báo cáo, sử dụng văn bản điện tử nhưng điều đó là chưa đủ, nên chăng cần phải có các điều khoản chuyên biệt để trực tiếp điều chỉnh và khuyến khích chuyển đổi số trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm.

Cụ thể là, cần có các định nghĩa và khung pháp lý rõ ràng hơn cho các mô hình kinh doanh bảo hiểm mới dựa trên nền tảng số. Ví dụ như bảo hiểm theo yêu cầu, bảo hiểm dựa trên hành vi của người dùng, bảo hiểm chia sẻ.

"Điều này sẽ giúp tạo ra sân chơi bình đẳng cũng như khuyến khích đổi mới sáng tạo và bảo vệ quyền lợi cho các bên liên quan", ông Thi nói.

Ngoài ra, cần quy định cụ thể về việc sử dụng và bảo vệ dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo trong kinh doanh bảo hiểm. Theo đại biểu, công nghệ cho phép các doanh nghiệp phân tích các rủi ro chính xác hơn và phát triển các sản phẩm cá nhân hóa và phát hiện những các gian lận.

Đồng thời, dự thảo luật cần phải làm rõ các nguyên tắc trong sử dụng dữ liệu và đặc biệt là bảo đảm tuân thủ đầy đủ các quy định của Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân. Đồng thời, chống phân biệt đối xử trong việc định phí các bảo hiểm dựa trên các công nghệ AI, yêu cầu tính minh bạch trong các thuật toán khi sử dụng để phân tích, đánh giá.

Cùng với đó, cần phải thể chế hóa việc ứng dụng công nghệ trong quản trị điều hành và giám sát đối với doanh nghiệp và các cơ quan quản lý; cần phải có các quy định thực hiện thí điểm cho các sản phẩm và các mô hình kinh doanh bảo hiểm ứng dụng các công nghệ mới.

Đại biểu Tạ Đình Thi đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu bổ sung một khoản mới trong dự thảo luật, quy định cụ thể về ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong kinh doanh bảo hiểm, giao Chính phủ để quy định cụ thể về những các cái nội dung liên quan.