Vĩnh Long: Quyết liệt chống khai thác IUU, gỡ “thẻ vàng” hướng tới phát triển bền vững ngành thủy sản

Thuyền của ngư dân neo đậu tại bến. Ảnh minh họa: Đình Thuyết

Vĩnh Long huy động tổng lực, quyết liệt “tuyên chiến” với hành vi vi phạm

UBND tỉnh Vĩnh Long yêu cầu các sở, ngành, đơn vị, địa phương có liên quan phải vào cuộc đồng bộ, coi công tác chống khai thác IUU là trách nhiệm chính trị và đạo đức công vụ. Các cơ quan quản lý phải “tuyên chiến” với mọi hành vi vi phạm, không nể nang, không ngoại lệ, không có vùng cấm.

Theo đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Vĩnh Long được giao chủ trì, phối hợp với Công an tỉnh, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, Sở Tư pháp, Sở Khoa học và Công nghệ và UBND các xã, phường có tàu cá tổ chức rà soát, phân loại và hoàn thiện việc đăng ký, đăng kiểm, cấp hoặc gia hạn giấy phép khai thác cho 100% tàu cá đủ điều kiện. Đồng thời, đối soát dữ liệu chủ tàu (họ tên, số căn cước công dân, địa chỉ, số điện thoại...) để cập nhật đầy đủ, chính xác vào Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase) và hệ thống giám sát tàu cá, kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư (VNeID).

Mốc thời gian hoàn thành các nhiệm vụ này được ấn định cụ thể trước ngày 30/10/2025 phải hoàn tất việc đăng ký, đánh dấu tàu cá, đảm bảo 100% tàu đã đăng ký có biển số theo quy định của Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Ngoài ra, các địa phương phải khẩn trương đăng ký tàu phục vụ nuôi trồng thủy sản, tàu dịch vụ nghề cá để loại bỏ tình trạng tàu không rõ nguồn gốc tham gia hoạt động khai thác.

Bên cạnh đó, tỉnh cũng yêu cầu tham mưu chính sách chuyển đổi nghề hoặc giải bản đối với tàu cá không còn nhu cầu khai thác thủy sản, hoàn thành trước ngày 15/11/2025. Đây là giải pháp nhằm cơ cấu lại lực lượng khai thác hợp lý, tránh tình trạng khai thác vượt ngưỡng cho phép, ảnh hưởng đến nguồn lợi thủy sản tự nhiên.

Ứng dụng công nghệ số, kiểm soát chặt từ cảng đến ngư trường

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm được nêu trong công văn là triển khai đồng bộ hệ thống truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác điện tử (eCDT) tại tất cả các cảng cá trên địa bàn tỉnh. UBND tỉnh yêu cầu 100% tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên phải thực hiện ghi nhật ký khai thác điện tử và rời, cập cảng thông qua hệ thống eCDT.

Đồng thời, các cảng cá, kể cả cảng tư nhân, phải thực hiện giám sát sản lượng thủy sản bốc dỡ, kiểm soát tàu cá rời và cập cảng, ghi nhận dữ liệu trên hệ thống e-logbook, eCDT, VNeID. Các vi phạm về kết nối thiết bị giám sát hành trình (VMS) sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định.

UBND tỉnh Vĩnh Long cũng giao Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với các ngành rà soát, hỗ trợ ngư dân nâng cấp, thay thế thiết bị VMS đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, đảm bảo kết nối liên tục 24/24 giờ, kể cả khi tàu neo đậu tại bờ. Việc này phải hoàn thành trước ngày 15/11/2025.

Để phục vụ công tác giám sát và truy xuất nguồn gốc, tỉnh yêu cầu nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin tại các cảng cá, trang bị máy tính để bàn, máy tính bảng, kết nối internet, nhằm hỗ trợ ngư dân cập nhật dữ liệu khai thác lên hệ thống điện tử một cách nhanh chóng, thuận tiện.

Trách nhiệm từ cơ sở, không để “khoảng trống quản lý”

Công văn của UBND tỉnh Vĩnh Long nêu rõ: Chủ tịch UBND các xã, phường có tàu cá phải chịu trách nhiệm trực tiếp trong công tác chống khai thác IUU tại địa phương. Các địa phương cần lập danh sách, thống kê đầy đủ các tàu cá, phối hợp với cảng cá yêu cầu tất cả cơ sở thu mua, doanh nghiệp chế biến thực hiện giám sát sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng, đảm bảo hồ sơ truy xuất nguồn gốc được lưu trữ trên hệ thống eCDT.

Bộ đội Biên phòng tỉnh được giao nhiệm vụ kiểm soát chặt chẽ tàu cá xuất, nhập bến; tổ chức tuần tra, xử lý nghiêm các trường hợp tàu cá không đủ điều kiện hoạt động (chưa đăng ký, đăng kiểm, chưa lắp thiết bị giám sát hành trình…). Các hành vi vi phạm vượt ranh giới cho phép, khai thác ở vùng biển nước ngoài sẽ bị xử lý hành chính triệt để, công khai kết quả để răn đe và giáo dục.

Công tác chống khai thác IUU không chỉ nhằm gỡ bỏ “thẻ vàng” của EC, mà còn là giải pháp bảo vệ nguồn lợi thủy sản, đảm bảo sinh kế lâu dài cho ngư dân và duy trì hình ảnh quốc gia có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế.

UBND tỉnh Vĩnh Long khẳng định, việc triển khai Tháng cao điểm chống khai thác IUU chính là bước chuyển mạnh mẽ trong quản lý, giám sát, xử lý vi phạm, góp phần xây dựng ngành thủy sản tỉnh nhà phát triển bền vững, minh bạch và có trách nhiệm.