Trí thức, nhà khoa học Quân đội trước yêu cầu nhiệm vụ thời kỳ mới
Tại Hội nghị gặp mặt đại biểu trí thức, nhà khoa học toàn quốc ngày 30-12-2024, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: “Trong công cuộc đổi mới và phát triển đất nước, tầng lớp trí thức nước ta đã có những đóng góp to lớn cho sự nghiệp kiến thiết, xây dựng và phát triển đất nước ngày càng giàu đẹp”.
Đồng thời, kỳ vọng, mong chờ sự cống hiến, đóng góp ở quy mô, tầm mức mới, với những bứt phá mạnh mẽ của đội ngũ trí thức, nhà khoa học trong kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc-kỷ nguyên vươn mình. Đây cũng là kỳ vọng, mong chờ của Đảng, Nhà nước đối với http://www.qdnd.vn/chinh-tri/cac-van-de/tri-thuc-nha-khoa-hoc-quan-doi-truoc-yeu-cau-nhiem-vu-thoi-ky-moi-809720đội ngũ trí thức, nhà khoa học Quân đội.
Đội ngũ trí thức, nhà khoa học Quân đội là lực lượng ưu tú, tinh nhuệ của Quân đội, là bộ phận hữu cơ, không tách rời của trí thức, nhà khoa học Việt Nam. Trong thời kỳ đổi mới, Đảng, Nhà nước mà thường xuyên, trực tiếp là Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã có nhiều chủ trương, giải pháp đồng bộ, nhằm xây dựng và phát huy đội ngũ này. Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, khuyến khích trọng dụng, động viên, tạo điều kiện cho http://www.qdnd.vn/chinh-tri/cac-van-de/tri-thuc-nha-khoa-hoc-quan-doi-truoc-yeu-cau-nhiem-vu-thoi-ky-moi-809720đội ngũ trí thức, nhà khoa học Quân đội tham gia vào các hoạt động giáo dục - đào tạo, nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ theo đúng chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
Hằng năm, Bộ Quốc phòng đều tổ chức lễ tôn vinh, khen thưởng các nhà giáo, nhà khoa học đạt tiêu chuẩn chức danh Giáo sư, Phó giáo sư, danh hiệu Nhà giáo nhân dân, Nhà giáo ưu tú, nhà giáo giỏi cấp Bộ. Trao thưởng và xét đề bạt trước niên hạn đối với cá nhân đoạt giải thưởng khoa học - công nghệ cấp Nhà nước, vinh danh tuổi trẻ sáng tạo, giải thưởng Vifotec.. Hầu hết các học viện, viện nghiên cứu đều bảo đảm nhà ở công vụ cho cán bộ, trí thức, nhà khoa học để họ yên tâm công tác, phục vụ lâu dài trong Quân đội.
Tổng Bí thư Tô Lâm và các đại biểu trí thức, nhà khoa học. Ảnh: HOÀNG HOÀNG |
Từ những chủ trương, chính sách đó, http://www.qdnd.vn/chinh-tri/cac-van-de/tri-thuc-nha-khoa-hoc-quan-doi-truoc-yeu-cau-nhiem-vu-thoi-ky-moi-809720đội ngũ trí thức, nhà khoa học Quân đội đã có sự trưởng thành nhanh chóng, vững chắc, cả về số lượng, chất lượng và cơ cấu. Giai đoạn 2008 - 2022, http://www.qdnd.vn/chinh-tri/cac-van-de/tri-thuc-nha-khoa-hoc-quan-doi-truoc-yeu-cau-nhiem-vu-thoi-ky-moi-809720đội ngũ trí thức, nhà khoa học Quân đội có trình độ cao (giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ, thạc sĩ, bác sĩ chuyên khoa II) đã tăng 72%; riêng Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) đã tăng 200% trong giai đoạn này. Đây là lực lượng chủ đạo, đi đầu trong thực hiện nhiệm vụ giáo dục - đào tạo, nghiên cứu khoa học, triển khai gắn kết giữa phát triển kinh tế - xã hội với củng cố quốc phòng, an ninh trong Quân đội.
Gắn liền với sự phát triển của Quân đội, đội ngũ trí thức, nhà khoa học đã tích cực nghiên cứu khoa học, trau dồi tri thức, nghiệp vụ sư phạm, tham gia cải tiến vũ khí, khí tài... đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng Quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Ở lĩnh vực Khoa học nghệ thuật quân sự: Trí thức, nhà khoa học Quân đội đã nghiên cứu phát triển lý luận nghệ thuật quân sự, dự báo, giải quyết thấu đáo nhiều vấn đề khoa học mới phát sinh từ thực tiễn. Từ đó cung cấp những luận cứ khoa học tham mưu, đề xuất với Đảng, Nhà nước đề ra các chủ trương, đường lối, chính sách về Chiến lược quốc phòng, Chiến lược quân sự, Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng, Chiến lược biên giới quốc gia... góp phần tăng cường củng cố quân sự, quốc phòng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.
Ở lĩnh vực Khoa học xã hội và nhân văn quân sự: Đã tập trung nghiên cứu vận dụng, phát triển và gắn kết chặt chẽ lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước vào thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng và bảo vệ Tổ quốc. Kết quả nghiên cứu đã góp phần quan trọng giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng và quản lý tập trung thống nhất của Nhà nước đối với Quân đội. Đồng thời, cung cấp những luận cứ khoa học bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; các nội dung, biện pháp phòng chống “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, “phi chính trị hóa” quân đội.
Ở lĩnh vực y - dược học quân sự: Kết quả nghiên cứu của trí thức, nhà khoa học quân đội đã tạo ra nhiều sản phẩm thiết thực phục vụ cho nhiệm vụ quân sự, chẩn đoán, điều trị và dự phòng cho cán bộ chiến sĩ toàn quân và cộng đồng xã hội. Nhiều kỹ thuật mới, chuyên sâu, vượt trội đã được trí thức, nhà khoa học ngành y - dược học quân sự phát triển thành công, tương đương với trình độ của các nước có nền y học tiên tiến trong khu vực và thế giới.
Trong phối hợp đào tạo nguồn nhân lực: Trí thức, nhà khoa học Quân đội luôn đi tiên phong trong thực hiện nhiệm vụ liên kết đào tạo với nước ngoài, đào tạo cán bộ cho nước bạn Lào, Campuchia, với các trường đại học trong cả nước; thực hiện tốt nhiệm vụ bồi dưỡng kiến thức quốc phòng, an ninh cho các đối tượng. Hoạt động này đã góp phần tích cực phát triển nguồn nhân lực cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và mở rộng quan hệ đối ngoại quốc phòng của Việt Nam.
Đặc biệt, các sản phẩm nghiên cứu của trí thức, nhà khoa học quân đội đã góp phần nghiên cứu thiết kế, chế tạo một số loại vũ khí, trang bị mới cho các lực lượng Phòng không - Không quân, Hải quân, Cảnh sát biển, Tác chiến điện tử, Thông tin liên lạc. Nhiều thành tựu khoa học của trí thức, nhà khoa học Quân đội mang tính lưỡng dụng cao, vừa phục vụ quân đội, vừa phục vụ cho phát triển kinh tế đất nước. Điển hình như các sản phẩm công nghệ điện tử, quang điện tử, tự động điều khiển, vật liệu mới, cơ khí chính xác, công nghệ thông tin… Những thành tựu này đã khẳng định rõ vai trò, vị thế của http://www.qdnd.vn/chinh-tri/cac-van-de/tri-thuc-nha-khoa-hoc-quan-doi-truoc-yeu-cau-nhiem-vu-thoi-ky-moi-809720đội ngũ trí thức, nhà khoa học Quân đội trong xã hội và trên trường quốc tế.
Trong những năm tới, hòa bình, hợp tác, phát triển vẫn là xu thế lớn, song đang đứng trước nhiều thách thức mới, phức tạp hơn. Toàn cầu hóa và liên kết kinh tế vẫn tiến triển dưới nhiều hình thức và nội dung mới. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nhất là công nghệ trí tuệ nhân tạo, chíp bán dẫn, rô bốt, internet vạn vật, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng, kinh tế tuần hoàn… tiếp tục phát triển mạnh và tác động sâu sắc đến mọi lĩnh vực. Khu vực châu Á - Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương tiếp tục là trung tâm phát triển năng động, song tiềm ẩn nguy cơ xung đột. Tranh chấp chủ quyền lãnh thổ, biển, đảo, trong đó có Biển Đông diễn biến theo chiều hướng phức tạp hơn, tiềm ẩn nguy cơ xảy ra xung đột. Trong nước, sau gần 40 năm đổi mới, cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế của Việt Nam được nâng lên, là nền tảng quan trọng để tiếp tục xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc.
Tuy nhiên, đất nước ta tiếp tục phải đối diện với nhiều khó khăn, thách thức, có mặt gay gắt, nặng nề hơn giai đoạn trước. Kinh tế - xã hội chưa bền vững, nhiều điểm nghẽn, nút thắt chưa được tháo gỡ. Xu thế già hóa dân số, biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh… ngày càng gay gắt. Bốn nguy cơ có mặt diễn biến phức tạp hơn. Quân đội tiếp tục thực hiện điều chỉnh tổ chức biên chế theo hướng tinh, gọn, mạnh, tiến lên hiện đại. Tập trung nghiên cứu, phát triển, ứng dụng khoa học quân sự, thành tựu của khoa học - công nghệ và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ Tư vào nâng cao sức mạnh chiến đấu. Bối cảnh và nhiệm vụ trong thời kỳ mới đặt ra yêu cầu ngày càng cao đối với công tác xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức, nhà khoa học quân đội. Đội ngũ này cần được xây dựng toàn diện về mọi mặt, được phát huy đúng năng lực, sở trường, có điều kiện thể hiện vinh dự và trách nhiệm cá nhân trong sự nghiệp xây dựng quân đội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Quán triệt tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư và Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24-11-2023 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới, cần có những giải pháp đồng bộ, kịp thời, hiệu quả để xây dựng và phát huy đội ngũ trí thức, nhà khoa học quân đội.
Cấp ủy, chỉ huy các cần tiếp tục tuyên truyền nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và quần chúng trong cơ quan, đơn vị về vị trí, vai trò của đội ngũ trí thức, nhà khoa học quân đội cũng như công tác xây dựng, phát huy vai trò của đội ngũ này trong thời kỳ mới. Khẩn trương xây dựng Kế hoạch triển khai thực hiện có hiệu quả, đúng tiến độ các mục tiêu, quan điểm, nhiệm vụ, giải pháp nêu tại Nghị quyết 45-NQ/TW sát với điều kiện thực tế của từng cơ quan, đơn vị. Rà soát, bổ sung, điều chỉnh hệ thống chính sách quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, trọng dụng và tôn vinh trí thức quân đội, nhà khoa học quân đội phù hợp với bối cảnh mới. Tập trung tháo gỡ những “nút thắt” trong việc thu hút, tuyển dụng, giữ chân nhân tài khoa học phục vụ quân đội. Đổi mới đồng bộ, toàn diện công tác giáo dục - đào tạo, quản lý nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ trong quân đội, tạo điều kiện thuận lợi nhất để http://www.qdnd.vn/chinh-tri/cac-van-de/tri-thuc-nha-khoa-hoc-quan-doi-truoc-yeu-cau-nhiem-vu-thoi-ky-moi-809720đội ngũ trí thức, nhà khoa học Quân đội phát huy sở trường, đóng góp trí tuệ, công sức cho sự nghiệp chung.
Thượng tá, Tiến sĩ NGUYỄN QUANG TẠO, Viện Khoa học xã hội và Nhân văn Quân sự, Học viện Chính trị