Quảng Ngãi: Người dân Lý Sơn thoát nghèo từ tiềm năng biển đảo quê hương
Từ những tiềm năng biển đảo quê hương, người dân đặc khu Lý Sơn (tỉnh Quảng Ngãi) trở thành hướng dẫn viên du lịch, chủ homestay… và thoát nghèo, vươn lên làm giàu.
Từ tự phát đến du lịch chuyên nghiệp
Nằm cách đất liền khoảng 15 hải lý, đặc khu Lý Sơn (tỉnh Quảng Ngãi) được biết đến là vùng đất nghèo khó, nơi người dân sống dựa vào nghề đi biển, trồng hành tỏi. Thế nhưng, trong vài năm trở lại đây, nhiều hộ gia đình đã mạnh dạn chuyển sang làm dịch vụ du lịch, với sự hỗ trợ tích cực từ các chương trình giảm nghèo của địa phương.
Du khách đến tham quan, du lịch ở đảo Bé (Lý Sơn) ngày càng nhiều. Ảnh: Quảng Phú
Theo đó, thực hiện Tiểu dự án 1 - dự án 4 về phát triển giáo dục nghề nghiệp thuộc Chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, UBND đặc khu Lý Sơn phối hợp tổ chức các lớp đào tạo nghiệp vụ du lịch cho lao động thuộc hộ nghèo, cận nghèo, hộ mới thoát nghèo và người có thu nhập thấp trên địa bàn. Ngoài đào tạo lý thuyết, người dân còn được trực tiếp đi tham quan, học hỏi mô hình thực tế tại các địa phương có du lịch cộng đồng phát triển.
Là một trong những người tham gia dự án, bà Nguyễn Thị Thanh Thúy (ở đảo Bé, đặc khu Lý Sơn) chia sẻ, trước đây chủ yếu làm du lịch theo kiểu tự phát, có gì làm nấy. Cứ nghĩ đơn giản là khách tới thì nấu ăn, cho ở nhờ. Nhưng sau khi được địa phương tạo điều kiện tham gia các lớp đào tạo nghiệp vụ, kết hợp tham quan thực tế tại các mô hình du lịch cộng đồng ở Hà Giang, Hội An, Cù Lao Chàm…, bà mới thật sự thay đổi tư duy.
Giờ đây, bà Thúy là chủ của homestay Biển Ngọc - điểm dừng chân quen thuộc của nhiều du khách. Theo bà Thuý, giờ đây, homestay không chỉ chú trọng đến không gian lưu trú, mà còn tập trung vào các món ăn, đến cách giao tiếp, ứng xử đối với du khách.
“Hiện tại, cơ sở lưu trú của tôi đã tự nhận tour, chế biến món ăn, phục vụ các nhu cầu hằng ngày của du khách...”, bà Thúy chia sẻ và mong muốn du khách đến và cảm thấy như đang ở nhà người dân bản địa thật sự.
Đến nay, nhiều cơ sở lưu trú, dịch vụ của người dân ở đảo Lý Sơn đã phục vụ du khách mang tính chuyên nghiệp hơn, giữ chân được du khách dài ngày. Ảnh: Quảng Phú
Không riêng gì bà Thúy, vợ chồng anh Nguyễn Công Vũ (cũng ở đảo Bé) cũng là minh chứng rõ ràng cho sự đổi thay nhờ học nghề. Sau khi tham gia lớp đào tạo, anh Vũ mạnh dạn đầu tư mua xe điện chở khách, mở thêm dịch vụ hướng dẫn viên.
Anh Vũ cho biết, bản thân từng ngại nói vì giọng địa phương khó nghe, nhưng nay thì anh có thể giới thiệu trôi chảy về từng bãi tắm, bãi đá, bãi san hô của đảo Bé. Bây giờ được nhiều khách quý, còn giới thiệu bạn bè đến đảo.
“Trước không nghĩ mình có thể làm du lịch. Nhưng sau khi tìm tòi, học hỏi mình mới biết phải tiếp xúc với khách từng lời, từ tốn và luôn giữ vệ sinh an toàn thực phẩm”, anh Vũ tâm sự.
Theo thống kê, trên đảo Bé hiện có hơn 100 hộ dân sống chủ yếu bằng nghề biển và trồng hành, tỏi. Tuy nhiên, vài năm trở lại đây, sản lượng đánh bắt giảm, còn cây tỏi, hành thì thất bát do thiếu nước tưới. Không chấp nhận bị bó buộc trong cái khó, nhiều hộ dân đã mạnh dạn chuyển hướng sang làm dịch vụ du lịch, với sự đồng hành từ chính quyền địa phương.
Người dân trên đảo mạnh dạn đầu tư mua xe điện chở khách, mở thêm dịch vụ hướng dẫn viên. Ảnh: Quảng Phú
Giảm nghèo từ tư duy mới, nghề mới
Từ năm 2023 đến nay, thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, Lý Sơn đã phối hợp với Trung tâm Dịch vụ việc, các doanh nghiệp tổ chức tuyên truyền, định hướng nghề, giới thiệu việc làm cho người lao động gắn với lợi thế của địa phương, nhu cầu của người lao động, doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, phối hợp đưa người lao động đi làm việc theo hợp đồng ở nước ngoài góp phần giải quyết nhu cầu lao động, giúp người dân có nguồn thu nhập cao, được tiếp cận môi trường lao động tiên tiến.
Theo thống kê UBND đặc khu Lý Sơn, đặc khu Lý Sơn hiện có hơn 8.800 người trong độ tuổi lao động, nhưng phần lớn chưa có việc làm ổn định. Nhờ các chương trình hỗ trợ, đến cuối năm 2024, số hộ nghèo toàn đặc khu giảm còn 311 hộ (chiếm 5,02%), 250 hộ cận nghèo. Đặc khu Lý Sơn đã tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân trong việc tự vươn lên thoát nghèo bền vững và làm giàu.
Thời gian qua, Lý Sơn đã tổ chức nhiều chương trình hướng nghiệp cho học sinh, thanh niên, phối hợp tổ chức sàn giao dịch việc làm và ngày hội việc làm. Nhờ đó, người lao động có cơ hội tiếp cận doanh nghiệp, tìm kiếm công việc phù hợp.
Từ một đảo còn nhiều khó khăn, Lý Sơn đang dần chuyển mình mạnh mẽ, trở thành điểm du lịch hấp dẫn. Ảnh: Quảng Phú
Bên cạnh đó, địa phương sẽ tập trung bồi dưỡng đội ngũ tuyên truyền viên, tư vấn viên để nâng cao chất lượng truyền thông về chính sách, pháp luật lao động và đào tạo nghề.
“Xác định đào tạo nghề và tạo sinh kế tại chỗ là chiến lược trọng tâm trong công tác giảm nghèo. Không phải cứ hỗ trợ tiền là người dân thoát nghèo, mà phải cho họ chiếc cần câu đó là nghề nghiệp, là tư duy mới”, lãnh đạo đặc khu Lý Sơn cho hay khẳng định, Lý Sơn có tiềm năng biển, có du lịch, có tài nguyên con người, điều quan trọng là kết nối và khai thác đúng cách.
Bên cạnh phát triển du lịch, Lý Sơn cũng tiếp tục đầu tư hạ tầng, phát triển các chuỗi giá trị nông sản đặc trưng như hành, tỏi theo hướng bền vững, giảm phụ thuộc thời tiết, ứng dụng công nghệ vào sản xuất và bảo quản…
Người dân Lý Sơn đang dần thoát nghèo nhờ chuyển hướng sang phát triển du lịch cộng đồng, tận dụng tiềm năng biển đảo quê hương. Thông qua các chương trình đào tạo nghề, định hướng việc làm và hỗ trợ của địa phương, nhiều hộ đã mở homestay, làm hướng dẫn viên, đầu tư dịch vụ du lịch. Đặc khu Lý Sơn cũng đẩy mạnh tuyên truyền, hướng nghiệp, đưa lao động ra nước ngoài và phát triển nông sản bền vững, tạo sinh kế ổn định, giảm số hộ nghèo xuống còn 5,02% vào cuối năm 2024.
