Khởi đầu cho những cải cách thể chế một cách căn cơ

Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước tham dự phiên bế mạc kỳ họp

Dự phiên bế mạc có Tổng Bí thư Tô Lâm; nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh; Chủ tịch nước Lương Cường; Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính; nguyên Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng; Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn; các nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, Nguyễn Thị Kim Ngân; Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú; Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến…

Toàn cảnh Phiên bế mạc kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV

Thực hiện nghiêm túc và hiệu quả các Nghị quyết sáp nhập đơn vị hành chính

Trình bày dự thảo Nghị quyết kỳ họp thứ Chín, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Tùng nêu rõ, tại Nghị quyết quy định: Quốc hội thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, sửa đổi Luật Tổ chức chính quyền địa phương, tạo cơ sở pháp lý đầy đủ cho việc thực hiện chủ trương sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tinh gọn, giảm cấp trung gian, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản trị quốc gia và địa phương, tái cấu trúc toàn diện không gian phát triển đất nước.

Đồng thời, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành theo thẩm quyền các nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã để chính thức thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1/7/2025.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu bế mạc kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XV

Đây là những quyết định trọng đại, có ý nghĩa lịch sử sâu sắc, tác động và ảnh hưởng trực tiếp đến toàn hệ thống chính trị, đến từng người dân và toàn xã hội, đặc biệt đối với 696 đơn vị hành chính cấp huyện và các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã thực hiện sắp xếp trên cả nước sẽ kết thúc hoạt động từ ngày 1/7/2025. Quyết định này đã nhận được sự đồng tình, ủng hộ của đông đảo các tầng lớp Nhân dân, các đại biểu Quốc hội, các cấp ủy, chính quyền, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong hệ thống chính trị ở các đơn vị hành chính thực hiện sắp xếp.

Tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã thông qua 34 luật và 34 nghị quyết; cho ý kiến lần đầu đối với 6 dự án luật, trong đó, quyết định điều chỉnh thời điểm trình Quốc hội xem xét, thông qua dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch sang kỳ họp thứ 10 để tiếp tục rà soát, nghiên cứu sửa đổi toàn diện.

Quốc hội giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Tòa án Nhân dân tối cao, Viện kiểm sát Nhân dân tối cao, các cơ quan liên quan khẩn trương triển khai thi hành luật, nghị quyết được thông qua tại kỳ họp thứ 9, bảo đảm gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng pháp luật với tổ chức thi hành pháp luật, kịp thời, nghiêm minh, nhất quán, hiệu lực, hiệu quả; nghiên cứu, giải trình, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội để hoàn thiện các dự án luật đã được Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 9; khẩn trương chuẩn bị các nội dung trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 10 bảo đảm chất lượng, tiến độ.

Quốc hội giao Chính phủ chỉ đạo quyết liệt các Bộ, ngành liên quan xây dựng, ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành các luật, nghị quyết, bảo đảm luật, nghị quyết được thi hành ngay khi có hiệu lực. Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong thực hiện thủ tục hành chính; kiểm soát chặt chẽ việc quy định thủ tục hành chính trong văn bản quy phạm pháp luật.

Đoàn Chủ tịch điều hành phiên bế mạc

Tập trung ưu tiên xây dựng, hoàn thiện thể chế phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, trọng tâm là xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách nhằm triển khai hiệu quả 4 Nghị quyết trụ cột của Bộ Chính trị: Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 24/01/2025 về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 về phát triển kinh tế tư nhân.

Quốc hội cũng đề nghị đổi mới mạnh mẽ tư duy, định hướng xây dựng pháp luật; đưa thể chế, pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh; xây dựng pháp luật về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tạo hành lang pháp lý cho những vấn đề mới, hình thành các động lực tăng trưởng mới. Tháo gỡ nhanh nhất các “điểm nghẽn” có 3 nguyên nhân từ quy định pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh, bền vững đất nước trong kỷ nguyên mới. Nâng cao hiệu quả, tạo đột phá trong công tác tổ chức thi hành pháp luật, bảo đảm pháp luật được thực hiện công bằng, nghiêm minh, nhất quán, kịp thời, hiệu lực và hiệu quả; gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng và thi hành pháp luật.

Căn cứ chủ trương của Đảng và yêu cầu thực tiễn, Quốc hội đã xem xét, quyết định rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khoá XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026. Đề nghị Chủ tịch nước, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Tòa án Nhân dân tối cao, Viện kiểm sát Nhân dân tối cao, Kiểm toán nhà nước, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội xây dựng Báo cáo công tác nhiệm kỳ theo Kế hoạch số 1255/KH-UBTVQH15 ngày 17/4/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, bảo đảm chất lượng, tiến độ để trình Quốc hội xem xét tại Kỳ họp cuối nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành Phiên bế mạc

Đồng thời, Quốc hội đã quyết định Ngày bầu cử đại biểu Quốc hội khoá XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031 vào Chủ nhật, ngày 15/3/2026; thành lập Hội đồng bầu cử quốc gia để triển khai các công việc chuẩn bị cho cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội hội khoá XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031.

Tại Nghị quyết cũng quy định rõ, Quốc hội cho phép các địa phương (bao gồm các tỉnh, thành phố: Đà Nẵng, Khánh Hòa, thành phố Hồ Chí Minh và Cần Thơ) sau sáp nhập đơn vị hành chính được tiếp tục thực hiện các cơ chế, chính sách đặc thù theo các Nghị quyết số 136/2024/QH15, số 55/2022/QH15, số 98/2023/QH15 và số 45/2022/QH15 của Quốc hội, trừ các điều khoản đã bị bãi bỏ theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 72/2025/QH15, tương ứng với các địa phương (bao gồm các tỉnh, thành phố: Đà Nẵng, Khánh Hòa, thành phố Hồ Chí Minh và Cần Thơ) trước khi sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh.

Cho phép các xã, phường mới tương ứng với địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột thuộc tỉnh Đắk Lắk sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính được tiếp tục áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù tại Nghị quyết số 72/2022/QH15 ngày 15/11/2022 của Quốc hội áp dụng đối với thành phố Buôn Ma Thuột trước khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Quốc hội đồng ý miễn thị thực có thời hạn cho người nước ngoài thuộc diện đối tượng đặc biệt cần ưu đãi phục vụ phát triển kinh tế - xã hội trên cơ sở bảo đảm quốc phòng, an ninh quốc gia và trật tự, an toàn xã hội; Giao Chính phủ quy định cụ thể và chỉ đạo nghiên cứu để trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung các luật có liên quan, đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Về bổ sung hình thức đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, Nghị quyết quyết nghị, đồng ý với đề xuất của Chính phủ tại Tờ trình số 573/TTr-CP ngày 23/6/2025; Chấp thuận bổ sung hình thức đầu tư theo Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và đầu tư kinh doanh theo Luật Đầu tư cho Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam bên cạnh hình thức đầu tư công; Giao Chính phủ tổ chức lựa chọn hình thức đầu tư, nhà đầu tư theo quy định. Trường hợp có cơ chế, chính sách khác vượt thẩm quyền của Chính phủ thì báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định.

Về chính sách hỗ trợ bữa ăn trưa cho học sinh tiểu học và trung học cơ sở học ở các xã biên giới đất liền, thống nhất chủ trương giao Chính phủ khẩn trương triển khai việc thực hiện hỗ trợ ăn trưa cho học sinh tiểu học và trung học cơ sở ở các xã biên giới đất liền từ năm học 2025 - 2026, trường hợp vượt thẩm quyền, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội xem xét, quyết định.

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Tùng trình bày dự thảo Nghị quyết Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV

Đồng thời, nhất trí với đề xuất của Chính phủ về việc chuyển toàn bộ nghĩa vụ thanh toán các khoản nợ còn lại của Chính phủ tại Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy thành nhiệm vụ chi ngân sách nhà nước để xử lý dứt điểm vấn đề nợ của Tổng công ty, bảo đảm không làm ảnh hưởng đến uy tín quốc gia. Chính phủ chịu trách nhiệm về tính chính xác của số liệu thanh toán các khoản nợ còn lại thuộc trách nhiệm của Chính phủ tại Tổng công ty này, không để tiếp tục phát sinh thêm các khoản Chính phủ phải thanh toán thay cho Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy.

Sau khi nghe Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Tùng trình bày toàn văn dự thảo Nghị quyết Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Quốc hội tiến hành biểu quyết thông qua Nghị quyết kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.

Kết quả biểu quyết điện tử cho thấy, với 433/433 (đạt tỷ lệ 100%) đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.

Kỳ họp của những quyết sách lịch sử

Phát biểu bế mạc kỳ họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, sau 35 ngày làm việc nghiêm túc, dân chủ, trách nhiệm cao, với tinh thần đổi mới, chuẩn bị kỹ lưỡng, sắp xếp khoa học, tập trung cao độ, kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã hoàn thành toàn bộ nội dung, chương trình đề ra. Tại kỳ họp này, Quốc hội đã xem xét, cho ý kiến và quyết định khối lượng công việc rất lớn, có ý nghĩa lịch sử, với nhiều nội dung hệ trọng, gắn liền với yêu cầu đổi mới, hoàn thiện thể chế, tinh gọn tổ chức bộ máy, được cử tri và Nhân dân theo dõi, phấn khởi, kỳ vọng và đồng tình, thống nhất cao.

Với 100% ĐBQH có mặt biểu quyết tán thành, Quốc hội thông qua Nghị quyết Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV

“Đây là kỳ họp có khối lượng nội dung về công tác lập pháp nhiều nhất từ trước đến nay; tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng” nhưng vẫn đảm bảo nền nếp, cẩn trọng, kỷ cương, đúng quy định của pháp luật và hiệu quả. Quốc hội đã thông qua 34 luật, chiếm 52,3% tổng số luật được ban hành tại 17 kỳ họp của nhiệm kỳ khóa XV; Quốc hội cũng đã thông qua 14 nghị quyết quy phạm pháp luật và cho ý kiến 6 dự án luật, hầu hết các luật, nghị quyết thông qua đều đạt được sự đồng thuận rất cao của các vị đại biểu Quốc hội”, đồng chí Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh.

Với tỷ lệ đồng thuận tuyệt đối của các đại biểu Quốc hội, Quốc hội đã thảo luận và thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam cùng với nhiều luật, nghị quyết đồng bộ, tạo cơ sở pháp lý cho việc đổi mới, sắp xếp bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp.

“Kết quả của kỳ họp thứ 9 là minh chứng sinh động của ý Đảng hợp với lòng dân, đáp ứng yêu cầu cấp thiết có tính tất yếu khách quan. Nhiều luật, nghị quyết được Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp này thực hiện theo quy định mới của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025, nhưng với sự chủ động, phối hợp chặt chẽ, thực chất, hiệu quả giữa các cơ quan đã chứng minh tính hiệu quả của việc thực hiện chủ trương đổi mới tư duy trong xây dựng pháp luật.

Các đại biểu Quốc hội tại Phiên bế mạc Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV

Thành công của kỳ họp cho chúng ta những bài học sâu sắc về sự lãnh đạo của Đảng; bài học về sự tập trung, thông suốt, mạnh mẽ, hành động quyết liệt của các cơ quan nhà nước; sự chủ động, quyết tâm, kiên định, đoàn kết, thống nhất hành động của cả hệ thống chính trị; bài học về thực hành dân chủ, cầu thị lắng nghe, chuyên nghiệp, thích ứng nhanh với yêu cầu đổi mới; đồng thời, đây là dịp để đánh giá đội ngũ cán bộ, chỉ thông qua công việc, mới thực sự thể hiện năng lực, trình độ, trách nhiệm, nhất là ở những thời điểm khó khăn, bộn bề công việc của đất nước; Đảng, Nhà nước rất cần những cán bộ có tư duy đổi mới, quyết tâm hành động vì đất nước, vì Nhân dân.”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Đặc biệt, kỳ họp thứ 9 là dấu mốc quan trọng trong lịch sử lập Hiến, lập pháp của Quốc hội khóa XV khi tinh thần của Hội nghị Diên Hồng năm xưa đã thể hiện tại Hội trường Diên Hồng.

Chủ tịch Quốc hội cho rằng các quyết sách, đạo luật được thông qua tại kỳ họp này có tính cách mạng, khởi đầu cho những cải cách thể chế một cách căn cơ, định hướng những nhiệm vụ cho giai đoạn phát triển mới của đất nước.

Tại phiên bế mạc, Quốc hội đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương ngay sau kỳ họp này khẩn trương triển khai thực hiện nghiêm túc, đồng bộ và hiệu quả các luật, nghị quyết đã được Quốc hội thông qua; đặc biệt là thực hiện các Nghị quyết, quyết định của Trung ương và địa phương về sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã…vận hành chính thức chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1/7/2025.