Định hình nền nông nghiệp sinh thái, đa giá trị, bền vững

Đồng thời, ngành cũng gắn kết chặt chẽ với công nghiệp chế biến, bảo quản, logistics sau thu hoạch; chủ động thích ứng biến đổi khí hậu và từng bước hội nhập sâu rộng, bền vững vào chuỗi giá trị nông sản toàn cầu, qua đó mang lại giá trị kinh tế cao cho người nông dân.

Một mảnh đất - nhiều giá trị

Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Thành Tâm (xã Sóc Sơn) đã đưa rau vào trồng trong nhà kính nhằm hạn chế sâu bệnh và áp dụng phương pháp thủy canh tuần hoàn. Cách làm này giúp tiết kiệm tới 70% lượng nước so với canh tác trên đất, đồng thời bảo đảm sản lượng ổn định. Trung bình, 1.600m² nhà kính của hợp tác xã cho thu từ 6 - 7 tạ rau ăn lá mỗi ngày.

Theo Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Thành Tâm Nguyễn Văn Hiếu, mô hình sản xuất rau ứng dụng công nghệ cao trong nhà kính, vừa giúp sản xuất rau trái vụ nâng cao giá trị, vừa giảm tỉ lệ thất thoát sau thu hoạch từ 30%, xuống còn 10%. Điều này cho thấy xu hướng chuyển đổi từ canh tác truyền thống sang sản xuất thông minh, tiết kiệm tài nguyên và thân thiện môi trường. Nhà kính giúp kiểm soát sâu bệnh, nhiệt độ và độ ẩm, bảo vệ cây trồng trước các điều kiện thời tiết bất lợi…

Tại xã Dân Hòa, Hợp tác xã Chăn nuôi Hoàng Long (xã Dân Hòa) đã tiên phong thực hiện chăn nuôi tuần hoàn theo hướng an toàn sinh học, mang lại hiệu quả rõ nét cả về kinh tế và môi trường. Hợp tác xã Chăn nuôi Hoàng Long lựa chọn mô hình chăn nuôi đa giá trị, trong đó chất thải chăn nuôi không bị bỏ phí, mà được đưa vào xử lý, tái sử dụng theo một chu trình khép kín: Làm chất đốt, nước nuôi cá và đặc biệt, chế biến thành đạm thủy phân - phân bón hữu cơ cho cây trồng.

Giám đốc Hợp tác xã Chăn nuôi Hoàng Long Nguyễn Trọng Long thông tin, Hợp tác xã đang duy trì đàn lợn từ 4.000 - 5.000 con; trong đó có khoảng 10% là lợn nái, còn lại là lợn thương phẩm. Nhờ vào chất lượng sản phẩm, mỗi ngày hợp tác xã cung cấp ra thị trường khoảng 2 tấn thịt lợn mang thương hiệu “Chuỗi thực phẩm A-Z”.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Xuân Đại cho biết, một trong những định hướng lớn của thành phố hiện nay là hỗ trợ người dân chuyển từ “tư duy sản xuất” sang “tư duy kinh tế nông nghiệp”, đặt mục tiêu giá trị gia tăng và phát triển bền vững làm trung tâm. Theo đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội đẩy mạnh triển khai các mô hình trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản theo hướng hữu cơ, VietGAP, ứng dụng công nghệ cao… Hiện tại, toàn thành phố có 406 mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, trong đó có 262 mô hình thuộc lĩnh vực trồng trọt, 119 mô hình thuộc lĩnh vực chăn nuôi, 25 mô hình thuộc lĩnh vực thủy sản giá trị sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao, chiếm khoảng 40% tổng giá trị sản xuất nông nghiệp toàn Thành phố.

Hiệu quả của nông nghiệp đa giá trị không chỉ nằm ở yếu tố kinh tế, tạo thêm nguồn thu nhập cho người dân thông qua đa dạng hóa sản phẩm, mà còn góp phần xây dựng nông nghiệp xanh, an toàn sinh học. Cùng với đó, gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa nông thôn, làng nghề truyền thống. Tăng kết nối cộng đồng thông qua các hoạt động trải nghiệm, du lịch, giáo dục nông nghiệp, góp phần giữ dân ở lại nông thôn, giảm áp lực di cư vào đô thị.

Kinh tế tuần hoàn gắn với phát triển đô thị

Nhiệm kỳ 2025 - 2030, Hà Nội tiếp tục đẩy mạnh cơ cấu lại nông nghiệp, phát triển bền vững theo hướng hiện đại, nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ, kinh tế tuần hoàn gắn với phát triển đô thị, dịch vụ, du lịch nông thôn, giáo dục trải nghiệm. Xây dựng nền nông nghiệp hàng hóa tập trung, thân thiện môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu và hội nhập quốc tế; phát triển sản xuất theo vùng chuyên canh tập trung, theo sản phẩm đặc sản vùng...

Để thúc đẩy phát triển nông nghiệp đa giá trị, Giám đốc Hợp tác xã Sản xuất, kinh doanh rau, củ, quả an toàn, du lịch làng nghề sinh thái Tâm Anh (xã Phú Xuyên) Đào Thị Lương cho rằng, các địa phương cần xây dựng cơ chế hỗ trợ tài chính, tín dụng cho nông dân và doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp hữu cơ và du lịch sinh thái. Đồng thời, tiếp tục hỗ trợ nông dân, hợp tác xã phát triển liên kết chuỗi giá trị từ sản xuất đến tiêu thụ; tăng cường quảng bá sản phẩm du lịch nông nghiệp…

Theo Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội cần tập trung đầu tư chuyên sâu vào chất lượng cao, định hình theo hướng canh tác hữu cơ, tạo ra các mô hình nông nghiệp đa giá trị, mang lại hiệu quả cao nhất cho người dân và doanh nghiệp. Các địa phương cần đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, chuyển đổi sang các mô hình phù hợp với đặc điểm, tình hình, nhu cầu tiêu đùng của người dân Thủ đô, như lúa chất lượng cao, phát triển vật nuôi đặc sản, chăn nuôi theo mô hình liên kết.

“Hà Nội tiếp tục đẩy mạnh phát triển nông nghiệp đô thị, xây dựng các mô hình nông nghiệp gắn với du lịch, nhằm mang lại giá trị cao nhất, giúp ngành Nông nghiệp đạt được kỳ vọng và xứng tầm Thủ đô…” - Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền nhấn mạnh.

Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) Hoàng Văn Hồng cho rằng, để thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi sang nền nông nghiệp xanh, sinh thái và đa giá trị, Hà Nội cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách, nhằm khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này. Trong đó, việc đầu tư nâng cấp hạ tầng tại các vùng sản xuất tập trung, xây dựng hệ thống bảo quản, logistics nông sản, cũng như hỗ trợ phát triển thương hiệu cho các sản phẩm nông nghiệp chủ lực của địa phương là những yếu tố mang tính quyết định. Bên cạnh đó, Thành phố cần đa dạng hóa các mô hình tổ chức sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản, đáp ứng hiệu quả nhu cầu của cả thị trường trong nước và xuất khẩu. Phát triển hệ sinh thái nông nghiệp đô thị không chỉ tạo ra giá trị kinh tế, mà còn góp phần định hình lối sống xanh, thúc đẩy du lịch sinh thái, giáo dục môi trường và lan tỏa tinh thần tiêu dùng có trách nhiệm trong cộng đồng.

“Phát triển nông nghiệp đa giá trị không chỉ là một giải pháp về mặt kỹ thuật và kinh tế, mà còn là định hướng chiến lược, nhằm xây dựng nền nông nghiệp đô thị văn minh, sinh thái và hiện đại cho Thủ đô Hà Nội. Để hiện thực hóa mục tiêu này, cần có sự đồng hành chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân. Sự phối hợp hiệu quả giữa các chủ thể sẽ tạo nên động lực mạnh mẽ, góp phần kiến tạo một nền nông nghiệp xanh, bền vững và có hiệu quả cao cho Thủ đô trong giai đoạn phát triển mới” - ông Hoàng Văn Hồng cho biết.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh, nông nghiệp Thủ đô cần được định hình là nông nghiệp đô thị đa giá trị, hài hòa giữa mục tiêu kinh tế, môi trường và đời sống tinh thần của người dân. Ông cũng khẳng định: “Đô thị càng hiện đại, con người càng cần khoảng xanh để cân bằng. Sau những tòa nhà cao tầng phải có hoa viên, vườn cây, nơi người cao tuổi có thể chăm sóc, con trẻ có không gian vui chơi. Đó là cách để nông nghiệp góp phần giải tỏa căng thẳng, làm giàu thêm giá trị cảm xúc trong đô thị”. Theo ông, nông nghiệp đô thị không chỉ bảo đảm nguồn thực phẩm sạch, mà còn làm phong phú đời sống tinh thần, giữ lại những khoảng lặng giữa nhịp sống hối hả - yếu tố cần thiết trong hành trình xây dựng Thủ đô văn minh, bền vững.