Bộ Tài chính điều hành chính sách tài khóa chủ động, hiệu quả, thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế

Tham dự Hội nghị, tại điểm cầu Bộ Tài chính có bà Mai Thị Thu Vân - Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ; đại diện Lãnh đạo một số Bộ, cơ quan Trung ương.

Về phía Bộ Tài chính, tham dự Hội nghị có Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, các Thứ trưởng Bộ Tài chính; đại diện cán bộ chủ chốt các tổng cục, cục, vụ, viện, các đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ Tài chính.

Tại điểm cầu tại 62 tỉnh thành phố có sự tham dự của Lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Lãnh đạo các sở, ban, ngành địa phương; Lãnh đạo các Cơ quan tài chính, đơn vị thuộc Bộ Tài chính đóng trên địa bàn.

Tại hội nghị, các đại biểu đã xem video sơ kết công tác tài chính - NSNN 6 tháng đầu năm 2022 và kế hoạch triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2022 của ngành Tài chính.

Cân đối ngân sách nhà nước được đảm bảo

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, thực hiện chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, bám sát chủ đề điều hành của Chính phủ “Đoàn kết kỷ cương, chủ động thích ứng, an toàn hiệu quả, phục hồi phát triển” và tình hình thực tiễn trong 6 tháng đầu năm, toàn ngành Tài chính đã chủ động, kịp thời đề xuất các giải pháp chính sách tài khoá, tổ chức triển khai quyết liệt các nhiệm vụ tài chính - NSNN đã đề ra, góp phần tích cực thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an sinh xã hội và đời sống người dân.

Theo đó, Bộ Tài chính đã tập trung triển khai công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách, các đề án; siết chặt kỷ cương, kỷ luật tài chính nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực tài chính - NSNN. Trong 6 tháng đầu năm, Bộ Tài chính đã hoàn thành 15/18 đề án nhiệm vụ được giao. Đến nay, Bộ Tài chính đã xây dựng, trình Chính phủ ban hành 9 Nghị định, xem xét ban hành 9 dự thảo Nghị định và 9 đề án khác; trình Thủ tướng Chính phủ ban hành 3 Quyết định, xem xét ban hành 01 Quyết định;  ban hành theo thẩm quyền 37 thông tư hướng dẫn trong lĩnh vực tài chính - NSNN, miễn, giảm phí, lệ phí để tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh.

Công tác điều hành chính sách tài khóa được Bộ Tài chinh triển khai chủ động, quyết liệt, tập trung chỉ đạo triển khai tốt các luật thuế; chủ động phối hợp với các bộ, ngành, địa phương làm tốt công tác quản lý thu; xử lý nợ đọng thuế; đẩy mạnh chống thất thu, buôn lậu, gian lận thương mại, trốn thuế. Nhờ đó, lũy kế 6 tháng thu NSNN đạt 941,3 nghìn tỷ đồng, bằng 66,7% dự toán, tăng 19,9% so cùng kỳ năm 2021; chi NSNN ước đạt 713 nghìn tỷ đồng, bằng 40% dự toán.

Nhờ chủ động trong điều hành, các nhiệm vụ chi ngân sách trong 6 tháng được thực hiện theo dự toán, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, quản lý nhà nước và thanh toán các khoản nợ đến hạn, đảm bảo kinh phí phòng, chống dịch, các nhiệm vụ chi an sinh xã hội cho nhân dân. Tổng chi NSNN 6 tháng đầu năm ước đạt 713 nghìn tỷ đồng, bằng 40% dự toán, trong đó chi đầu tư phát triển đạt 28,6%, chi thường xuyên đạt 45,8%, chi trả lãi đạt 50,1% dự toán.

Cân đối ngân sách trung ương và ngân sách các cấp địa phương được đảm bảo. Trong 6 tháng đầu năm, Bộ Tài chính đã thực hiện phát hành 69 nghìn tỷ đồng trái phiếu Chính phủ, với kỳ hạn bình quân 14,75 năm, lãi suất bình quân 2,45%/năm.

Các chỉ tiêu an toàn nợ công được Bộ Tài chính kiểm soát chặt chẽ, bảo đảm nền tài chính quốc gia an toàn, bền vững và ổn định kinh tế vĩ mô; tiếp tục cơ cấu lại nợ công, bảo đảm an ninh, an toàn nền tài chính công. Đồng thời, triển khai nghiệp vụ cơ cấu lại danh mục nợ Chính phủ phù hợp với điều kiện thị trường và đảm bảo đúng quy định của Luật Quản lý nợ công năm 2017 và các văn bản hướng dẫn. Thực hiện trả đầy đủ, đúng hạn các khoản nợ theo cam kết.

Kết quả tích cực từ phát triển kinh tế - xã hội, tài chính - NSNN đã giúp củng cố xếp hạng tín nhiệm quốc gia. Trong 6 tháng đầu năm 2022, đã có 30 quốc gia bị hạ bậc xếp hạng tín nhiệm, riêng Việt Nam, Tổ chức S&P đã nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia dài hạn của Việt Nam lên mức BB+, triển vọng "Ổn định” và là một trong hai nền kinh tế ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương được nâng bậc tín nhiệm kể từ đầu năm đến nay.

Giải pháp tài khóa kịp thời hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế

Triển khai Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội, Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 30/01/2022 của Chính phủ, Bộ Tài chính đã chủ động xây dựng, trình cấp có thẩm quyền ban hành các chính sách thu, chi NSNN, cân đối đảm bảo nguồn lực thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.

Về thu NSNN, cùng với việc tổ chức thực hiện miễn, giảm thuế, phí, lệ phí theo các văn bản đã ban hành từ cuối năm 2021 có hiệu lực thi hành trong năm 2022, Bộ Tài chính đã chủ trì, phối hợp với Bộ, ngành liên quan kịp thời trình Chính phủ ban hành: Nghị định số 15/2022/NĐ-CP ngày 28/01/2022 quy định chính sách miễn, giảm thuế theo Nghị quyết số 43/2022/QH15; Nghị định số 34/2022/NĐ-CP ngày 28/5/2022 gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất năm 2022.

Bên cạnh đó, trước diễn biến phức tạp của thị trường xăng dầu thế giới, giá xăng dầu tăng mạnh, gây áp lực lên lạm phát và hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống người dân, Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 18/2022/UBTVQH15 ngày 23/3/2022 giảm mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn (theo trình tự, thủ tục rút gọn), áp dụng từ ngày 01/4/2022 đến hết ngày 31/12/2022.

Trong 6 tháng đầu năm, tổng số tiền thuế, tiền thuê đất, phí và lệ phí đã được miễn, giảm, gia hạn khoảng 39,8 nghìn tỷ đồng. Tính cả 6,1 nghìn tỷ đồng số tiền miễn, giảm theo Nghị quyết số 406/NQ-UBTVQH15 ngày 19/10/2021 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tổng số tiền đã thực hiện miễn, giảm, gia hạn trong 6 tháng đầu năm 2022 khoảng 45,9 nghìn tỷ đồng.

Về chi NSNN, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị định số 36/2022/NĐ-CP ngày 30/5/2022 về hỗ trợ lãi suất đối với các khoản vay tại Ngân hàng Chính sách xã hội, nguồn vốn cho vay, cấp bù lãi suất và phí quản lý để Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội; Quyết định số 09/2022/QĐ-TTg ngày 04/4/2022 về tín dụng đối với học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn để mua máy tính, thiết bị phục vụ học tập trực tuyến.

Để đảm bảo nguồn lực thực hiện Chương trình, Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định phương án sử dụng nguồn tăng thu, tiết kiệm, cắt giảm và nguồn còn lại của NSTW năm 2021, trong đó bổ sung 6.840 tỷ đồng thực hiện Chương trình. Đồng thời, kiến nghị Chính phủ tại Nghị quyết số 77/NQ-CP ngày 8/6/2022 về phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 5/2022, yêu cầu các bộ, cơ quan trung ương và các địa phương triệt để tiết kiệm chi thường xuyên; rà soát sắp xếp các nhiệm vụ chi chưa thực sự cấp thiết; kiên quyết cắt giảm những khoản chi ngân sách trung ương đã được giao trong dự toán đầu năm nhưng đến ngày 30/6/2022 chưa phân bổ (trừ trường hợp đặc biệt do Thủ tướng Chính phủ quyết định) để bổ sung nguồn lực thực hiện Chương trình.

Nỗ lực vượt khó khăn, phấn đấu hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ năm 2022

Dự báo trong thời gian tới, bên cạnh những thuận lợi, còn nhiều rủi ro, khó khăn, thách thức, năng lực nội tại của nền kinh tế thấp; áp lực kiểm soát lạm phát gia tăng; rủi ro về biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh diễn biến phức tạp, khó lường. Để hoàn thành cao nhất nhiệm vụ tài chính - ngân sách năm 2022, Bộ Tài chính đã đề ra 08 nhóm giải pháp cần tập trung thực hiện trong 6 tháng cuối năm.

Theo đó, Bộ Tài chính sẽ tập trung triển khai kịp thời, trọng tâm, trọng điểm các giải pháp chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, phấn đấu hoàn thành và vượt mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2022 đã đề ra. Đồng thời, tập trung xây dựng, hoàn thiện thể chế, các đề án tài chính - NSNN theo chương trình công tác của Chính phủ và yêu cầu thực tế, đảm bảo yêu cầu về thời hạn, chất lượng, khả thi.

Trong 6 tháng cuối năm, Bộ Tài chính tiếp tục tổ chức thực hiện tốt các luật thuế và nhiệm vụ thu NSNN năm 2022; phấn đấu thu vượt mức dự toán Quốc hội quyết định. Theo đó, tăng cường công tác quản lý thu, nắm chắc nguồn thu; đẩy mạnh thực hiện các giải pháp chống thất thu, chuyển giá, gian lận thương mại, các hoạt động thương mại dựa trên nền tảng số, quản lý chặt chẽ hoàn thuế; đôn đốc thu hồi các khoản nợ đọng thuế, giảm tỷ lệ nợ đọng thuế.

Cùng với đó, điều hành chi NSNN năm 2022 theo dự toán, chặt chẽ, tiết kiệm, hiệu quả, đảm bảo nguồn lực cho phòng, chống dịch COVID-19, hỗ trợ phục hồi kinh tế. Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công. Trong đó, triệt để tiết kiệm chi thường xuyên, cắt giảm các khoản chi chưa thực sự cần thiết, các hoạt động phô trương, hình thức, các nhiệm vụ chi chậm triển khai.

Bộ Tài chính cũng tập trung đẩy mạnh tái cấu trúc, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, đổi mới đơn vị sự nghiệp công lập; nâng cao hiệu quả hoạt động của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước, bảo đảm dự toán thu và giảm áp lực chi NSNN. Đồng thời, phát triển bền vững, vận hành an toàn, thông suốt thị trường tài chính và dịch vụ tài chính; thực hiện quản lý giá theo nguyên tắc thị trường, kiểm soát lạm phát, ổn định các cân đối lớn, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Cùng với đó, tiếp tục siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát và công khai, minh bạch; đẩy mạnh hoạt động kiểm tra chống buôn lậu, gian lận thương mại của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia để chống buôn lậu, gian lận thương mại; thực hiện nghiêm các kết luận thanh tra, kiểm toán. Đồng thời, chuẩn bị tốt các điều kiện và tổ chức xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán NSNN năm 2023, kế hoạch tài chính - NSNN 3 năm 2023-2025.

Tin tưởng rằng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, giám sát của Quốc hội, sự chỉ đạo quyết liệt, sát sao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành, địa phương, sự ủng hộ của doanh nghiệp và nhân dân, cùng với sự nỗ lực, quyết tâm cao của tập thể cán bộ công chức, ngành Tài chính sẽ vượt qua khó khăn, hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ tài chính - NSNN năm 2022, góp phần hoàn thành nhiệm vụ Kế hoạch tài chính 5 năm quốc gia, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm giai đoạn 2021-2025 trong các năm tiếp theo.