Số phận thiếu niên người Australia “mất tích” trong nhà tù ở Syria

Yusuf Zahab ngày bé và bức ảnh mới nhất được cho là chụp trong năm 2022 trong nhà tù al-Sina'a ở Syria

Yusuf Zahab mới 11 tuổi khi được gia đình đưa tới Syria cách đây gần một thập kỷ. Khi đó, các anh trai của Zahab là chiến binh IS và làm nhiệm vụ tuyển mộ các thành viên khác. Mặc dù không bị buộc tội về bất kỳ tội danh nào, Zahab đã bị bỏ tù từ năm 14 tuổi. Người ta cho rằng, thiếu niên này đã thiệt mạng khi IS mở một cuộc không kích nhằm vào nhà tù al-Sina'a hồi tháng 1-2022 tìm cách giải phóng cho những phần tử nổi dậy đang bị giam giữ tại đây. Nhưng mới đây, trong một đoạn video được quay bên trong một nhà tù ở thành phố Hasakah (phía Đông Bắc Syria), Zahab được cho là vẫn còn sống. Trong video, thanh niên đã tự xưng tên là Yusuf Zahab, gọi tên cha mẹ mình và cho biết thời điểm quay là ngày 15-9-2022.

Mặc dù đoạn video đã được ghi gần 1 năm trước nhưng là một trong những bằng chứng xác thực Zahab đã sống sót sau cuộc tấn công của IS vào nhà tù nơi anh ta bị giam giữ. Đoạn video đã được chuyển cho chính quyền Australia cũng như được chiếu cho các thành viên gia đình của Zahab ở Australia. Lực lượng Dân chủ Syria đã xác định thiếu niên này là Zahab. Các nhóm từ thiện quốc tế đang tìm cách xác nhận thêm danh tính của cậu ta.

“Chúng tôi vô cùng vui mừng trước tin này vì hy vọng sẽ sớm được đoàn tụ với cậu ấy. Chúng tôi đã đau khổ suốt 12 tháng qua khi nhiều nguồn tin cho biết Yusuf đã qua đời. Yusuf chỉ là một cậu bé khi được đưa đến Syria. Chắc hẳn cậu ta trải qua những nỗi kinh hoàng kể từ đó”, đại diện người thân Yusuf Zahab cho biết.

Mẹ, em gái của Zahab cùng các con nhỏ hiện đang bị giam giữ trong một trại tạm giam ở Đông Bắc Syria, trong khi hai người anh em đã thiệt mạng trong các cuộc không kích. Gia đình anh hy vọng, sau khi nhận được bằng chứng Yusuf Zahab còn sống, chính phủ sẽ hành động để đưa thanh niên này về Australia. “Chúng tôi cũng hy vọng rằng chính phủ sẽ đưa những đứa trẻ Australia khác từ Đông Bắc Syria trở về nhà, đặc biệt là khi một số em có nguy cơ bị tách khỏi mẹ và bị đặt trong điều kiện tương tự như Yusuf. Cách duy nhất để bảo vệ tất cả những đứa trẻ này là đưa chúng và mẹ của chúng về Australia ngay lập tức, như chính phủ đã cam kết trước đó”, lá thư của gia đình gửi chính phủ Australia có đoạn viết.

Vào năm 2019, 8 đứa trẻ mồ côi, trong đó có 1 thiếu nữ đang mang thai, đã được đưa trở lại New South Wales từ các trại tị nạn Syria. Và tháng 10-2022, 4 phụ nữ và 13 trẻ em Australia cũng đã được đưa trở lại New South Wales. Nhưng hiện vẫn còn khoảng 40 người Australia bao gồm 10 phụ nữ và 30 trẻ em, bị giam giữ tại trại tạm giam Roj gần biên giới Iraq. Có một nhóm nhỏ hơn khác đang bị giam ở nhà tù al-Hol vốn lớn hơn và nguy hiểm hơn.

Chính phủ Australia đã cam kết đưa công dân về nước nhưng không công bố khi nào sẽ thực hiện việc này. Nhiều người lo cho số phận những em nhỏ có dòng máu Australia đang lưu lạc trong các trại giam ở Syria. Giống như Yusuf Zahab, các cậu bé đến tuổi dậy thì bị tách khỏi gia đình, đưa vào các trung tâm giam giữ với lý do lo ngại bị cực đoan hóa. Họ đang bị giam giữ tùy tiện trong các nhà tù trên khắp vùng đông bắc Syria.

“Việc giam giữ vô thời hạn, từ trại này sang trại khác, dựa trên những tội ác mà các thành viên trong gia đình họ đã phạm phải, là một ví dụ gây sốc về lỗ hổng luật pháp hiện nay. Chúng tôi vô cùng lo ngại rằng những cậu bé này có thể bị tổn thương nghiêm trọng và sợ rằng các em có thể mất tích, bị mua bán, bóc lột, lạm dụng hoặc trừng phạt vô nhân đạo”, một hội đồng các chuyên gia của Liên hợp quốc, cho biết trong một tuyên bố gần đây.