Kết quả bất ngờ của cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu

Với 186 ghế, nhóm EPP trung hữu tiếp tục giữ được vị thế là lực lượng chính trị lớn nhất trong EP, trong khi liên minh trung tả S&D giữ vững vị trí thứ hai với 135 ghế. Nhóm RE theo đường lối trung dung bị tổn thất nặng nề khi chỉ giành được 79 ghế so với 102 ghế hiện tại. Thất bại này phần lớn được giải thích bởi kết quả tệ hại của Đảng Phục hưng (Renaissance) của Tổng thống Pháp và các đảng đồng minh. Tuy nhiên, RE vẫn tiếp tục là lực lượng chính trị lớn thứ ba tại EP, bất chấp kết quả đạt được của các nhóm cực hữu ECR (Bảo thủ và Cải cách châu Âu) và ID (Bản sắc và Dân chủ) với kết quả lần lượt là 73 và 58 ghế.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu trên truyền hình, tuyên bố giải tán Quốc hội Pháp và sẽ tiến hành bầu cử sớm. Ảnh: Le Monde

Trong những tuần tới, các nhóm nghị viện sẽ được thành lập và bầu ra chủ tịch, phó chủ tịch... Phiên họp toàn thể của cơ quan lập pháp châu Âu khóa 10 sẽ được tổ chức tại Strasbourg (Pháp) từ ngày 16 đến 19-7 với một trong những nhiệm vụ đầu tiên là tiến hành bầu chọn Chủ tịch EP mới.

Đáng chú ý, kết quả bầu cử EP đã gây bất ngờ với đảng cầm quyền ở nhiều nước như: Pháp, Đức, Tây Ban Nha, Bỉ, Slovakia, Cộng hòa Séc...

Tại Pháp, Đảng cực hữu Tập hợp quốc gia (RN) giành được số phiếu bầu kỷ lục. Theo kết quả sơ bộ, RN giành được 31,9% phiếu bầu, cao hơn gấp đôi số phiếu mà đảng của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron giành được. Thắng lợi của RN gây chấn động trong chính trường Pháp và châu Âu.

Phản ứng với kết quả bầu cử, tối 9-6, Tổng thống Emmanuel Macron đã tuyên bố giải tán Quốc hội Pháp và sẽ tiến hành bầu cử sớm vào các ngày 30-6 và 7-7 tới. Tổng thống Pháp tuyên bố trong bài phát biểu trên truyền hình chỉ một giờ sau khi có kết quả cuộc bỏ phiếu ở châu Âu: “Tôi đã nghe thông điệp của các bạn, các mối quan tâm của các bạn và tôi không thể không phản hồi”. 

Trong khi đó, tình hình cũng không khá hơn với Liên minh cầm quyền của Đức. Theo kết quả sơ bộ, các đảng trong chính phủ liên minh hiện tại của Đức đã phải đối mặt với thất bại nghiêm trọng trong cuộc bầu cử EP năm nay. Đảng Dân chủ xã hội (SPD) của Thủ tướng Olaf Scholz ghi nhận kết quả tồi tệ nhất lịch sử trong các cuộc bầu cử toàn quốc.

Theo các chuyên gia, dù chưa thể đạt đa số ghế, phe cực hữu của châu Âu vẫn được cho là đã cực kỳ thành công trong cuộc bầu cử này. Kết quả của cuộc bầu cử EP chắc chắn sẽ làm thay đổi đáng kể diện mạo đời sống chính trị châu Âu. Cùng với sự vươn lên của nhóm trung hữu EPP, những quyết sách của châu Âu trong thời gian tới sẽ tập trung chủ yếu vào tăng cường sự thống nhất trong việc ủng hộ Ukraine và củng cố ngành công nghiệp quốc phòng EU. Tại đại hội EPP vào tháng 3 vừa qua ở Bucharest, nhóm này đã nêu bật nhu cầu tạo ra một thị trường quốc phòng châu Âu thống nhất, phát triển các dự án trong Thỏa thuận hợp tác cấu trúc thường trực về an ninh và quốc phòng (PESCO) và bổ nhiệm vị trí ủy viên quốc phòng trong Ủy ban châu Âu mới. Về lâu dài, nhóm đảng này đề xuất thành lập Liên minh Phòng thủ châu Âu, bao gồm các lực lượng trên bộ, trên biển, trên không và không gian mạng. Tuy nhiên, EPP vẫn sẽ phải thỏa hiệp với S&D để có thể cho ra được những chính sách hợp lý hơn khi S&D chú trọng việc chi tiêu có mục tiêu, mua sắm chung các sản phẩm quốc phòng.

Ngoài ra, với sự thụt lùi đáng kể của phe cánh tả và Đảng Xanh, nhiều khả năng trong các tháng tới, Thỏa thuận Xanh châu Âu, thỏa thuận được ủng hộ bởi những nhóm trên, sẽ vấp phải sự tranh luận kịch liệt khi phe cực hữu và dân túy vẫn luôn bất mãn với dự án này.

Thêm vào đó, với việc cánh hữu giành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử lần này, vấn đề di cư ở châu Âu sẽ diễn biến theo hướng khắc nghiệt hơn. Trong tình hình hiện tại, các nhóm cánh hữu chú trọng đến việc bảo vệ biên giới và ủng hộ việc hợp tác với một nước thứ ba để giải quyết vấn đề tị nạn. Ngược lại, những người phản đối chính sách này đại đa số thuộc phe cách tả và Đảng Xanh, giờ đây đang ở bên yếu thế.

GIA HUY