Chính quyền Mỹ bế tắc trong đàm phán trần nợ công

Reuters đưa tin, ngày 9-5 (giờ địa phương), tại Nhà Trắng, Tổng thống Joe Biden đã thảo luận trực tiếp với các nghị sĩ hàng đầu của Đảng Dân chủ và Cộng hòa để giải quyết thế bế tắc liên quan đến việc nâng trần nợ công, tức giới hạn mức vay của chính phủ để chi trả cho các chương trình đã thực hiện. Tuy nhiên, hai bên không tìm được tiếng nói chung.

Theo Reuters, phát biểu với báo giới, Tổng thống Joe Biden đánh giá cuộc gặp lần này diễn ra hiệu quả và ông đã đưa ra một số thỏa hiệp để đổi lấy việc Quốc hội Mỹ đồng ý nâng trần nợ công, trong đó có việc thu hồi các khoản tiền chưa sử dụng trong quỹ cứu trợ Covid-19.

Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy trong cuộc gặp mặt ngày 9-5 tại Nhà Trắng. Ảnh: Reuters

Tuy nhiên, ông chủ Nhà Trắng cũng tuyên bố sẽ không loại trừ việc viện dẫn Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp Mỹ để tuyên bố việc giới hạn nợ công là vi hiến. Nếu xảy ra, đây là điều chưa có tiền lệ và có thể phải nhờ tới tòa án tối cao phân giải. Ngược lại, Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy của Đảng Cộng hòa lại cho rằng ông không thấy có gì mới kể từ cuộc gặp để thảo luận trần nợ công hồi đầu tháng 2 vừa qua, đồng thời khẳng định sẽ phản đối nếu Tổng thống Joe Biden sử dụng Tu chính án thứ 14.

Cuộc gặp giữa Tổng thống Joe Biden và các lãnh đạo Quốc hội Mỹ diễn ra một tuần sau khi Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen thông báo nước này có nguy cơ vỡ nợ từ ngày 1-6 tới nếu giới hạn nợ công không được nâng lên. Cảnh báo này đã gia tăng sức ép, buộc Nhà Trắng và Quốc hội nỗ lực tìm kiếm thỏa thuận và tránh một thảm họa kinh tế.

Thậm chí, theo Reuters, Tổng thống Joe Biden còn tuyên bố có thể hủy kế hoạch tham dự Hội nghị thượng đỉnh của Nhóm các nước công nghiệp phát triển (G7) tại Nhật Bản vào cuối tháng này nếu chưa giải quyết được bế tắc với Đảng Cộng hòa về vấn đề trần nợ công. Dự kiến Tổng thống Joe Biden và lãnh đạo hai Đảng Dân chủ và Cộng hòa tại Quốc hội sẽ tiếp tục gặp lại nhau vào ngày 12-5.

Về mặt kỹ thuật, Mỹ đã chạm trần nợ công 31.400 tỷ USD, tương đương 117% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của nước này, từ tháng 1 năm nay. Bộ Tài chính Mỹ phải sử dụng các biện pháp đặc biệt để có thể tiếp tục trang trải cho hoạt động của chính phủ. Dẫu vậy, Bộ Tài chính Mỹ cảnh báo các biện pháp như vậy sắp sửa không còn tác dụng. 

Mặc dù cùng đồng ý tăng trần nợ công, Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa lại có quan điểm trái ngược về điều khoản áp dụng. Đảng Dân chủ kiên định rằng nâng trần nợ công là bắt buộc và vô điều kiện. Tuy nhiên, Đảng Cộng hòa hiện chiếm đa số tại Hạ viện yêu cầu phải đi kèm cam kết cắt giảm chi tiêu của chính phủ. Theo CNN, cuối tháng trước, các hạ nghị sĩ Đảng Cộng hòa đã thông qua một dự luật nâng giới hạn vay nợ trong năm tới với đề xuất cắt giảm chi tiêu 4.800 tỷ USD.

Việc nước Mỹ vỡ nợ, dù là vỡ nợ kỹ thuật hay vỡ nợ thực sự sẽ không chỉ ảnh hưởng đến nước này mà còn tác động tới kinh tế toàn cầu. Tuy vậy, cũng có ý kiến cho rằng, mặc dù nguy cơ là có nhưng khả năng không cao, bởi việc nâng trần nợ công là một thủ tục mà Quốc hội Mỹ đã tiến hành thường xuyên. Vì thế, nhiều khả năng Đảng Cộng hòa cuối cùng sẽ chấp nhận việc nâng trần nợ công.