Châu Âu giáng đòn đau vào xe điện Trung Quốc
Liệu hàng rào thuế nhập khẩu của Châu Âu có ngăn được sự bành trướng của xe điện Trung Quốc?
Hãng tin Bloomberg cho hay Liên Minh Châu Âu (EU) đã quyết định điều tra về việc Trung Quốc hỗ trợ tài chính cho ngành công nghiệp xe điện, qua đó tiến tới khả năng ban hành một rào cản thuế quan mới với sản phẩm này.
Cụ thể, với sự bành trướng ngày càng mạnh của xe điện Trung Quốc nhập khẩu vào thị trường Châu Âu, các nhà hoạch định chính sách thị trường này đã không còn có thể ngồi yên bất chấp sở hữu hàng loạt thương hiệu ô tô nổi tiếng. Nỗi lo đánh mất thị phần ngay trên sân nhà đã buộc EU phải vào cuộc.
Cuộc điều tra của EU sẽ mất khoảng 9 tháng và sau đó có thể là một hàng rào thuế quan cho bất kỳ xe điện nhập khẩu nào từ Trung Quốc, kể cả những sản phẩm có nhà máy tại đó nhưng mang thương hiệu nước ngoài như Tesla.
Động thái của EU diễn ra chỉ vài ngày sau khi các hãng xe Trung Quốc chiếm sóng đối thủ Phương tây tại triển lãm ô tô IAA Munich-Đức, vốn là nơi các hãng xe Châu Âu phô diễn thành quả của mình.
Xin được nhắc là ngành ô tô EU có gần 14 triệu lao động, tương đương 6,1% nhân lực và sẽ tạo nên hậu quả khôn lường nếu bị đổ vỡ.
Theo Bloomberg, động thái này của EU nhiều khả năng dẫn tới một mức thuế 27,5% tương tự như Mỹ đối với các sản phẩm xe điện Trung Quốc.
Động thái trên của EU được cho là dễ hiểu khi hàng loạt chuỗi cung ứng của các ngành bán dẫn, dược phẩm, công nghiệp tại thị trường này bị đứt gãy trong đại dịch Covid-19 và hiện vẫn chưa thể phục hồi hoàn toàn do lạm phát và giá năng lượng leo thang, dẫn đến nguy cơ suy thoái.
Chính vì vậy EU sẽ nhạy cảm hơn với những mối đe dọa đến ngành ô tô của mình dù các hãng xe điện Trung Quốc vẫn còn khá lạ mắt với người tiêu dùng nơi đây.
Đáp trả
Hãng tin Bloomberg nhận định nếu EU ban hành hàng rào thuế quan mới thì đây sẽ là thị trường lớn cuối cùng với các hãng xe điện Trung Quốc, sau khi Mỹ đã có động thái bảo vệ thị trường nội địa.
Để vượt qua tình hình này, các doanh nghiệp xe điện Trung Quốc có thể nhắm đến thị trường Anh để tuồn vào EU, hoặc chuyển hướng sang những khu vực còn lại như Đông Nam Á, Trung Đông, Nga...
Xe điện Trung Quốc trở thành tâm điểm của IAA-Munich
Tuy nhiên điều khiến các chuyên gia quan tâm hiện nay là phản ứng của chính quyền Bắc Kinh với động thái này.
Mặc dù phía EU cho biết họ muốn hạn chế thách thức từ các doanh nghiệp xe điện Trung Quốc mà không làm to chuyện, nhưng nền kinh tế Châu Á lại đang là nhà cung ứng nguyên liệu, linh kiện chính cho ngành công nghiệp nơi đây.
Thậm chí Trung Quốc còn là thị trường chủ chốt cho ngành xe hơi Đức-nền kinh tế số 1 Châu Âu.
Bởi vậy nếu chính quyền Bắc Kinh có động thái đáp trả thì các ngành công nghiệp của EU sẽ gặp khó để tiếp cận thị trường 1,4 tỷ dân đầy tiềm năng.
“Động thái này khá mạo hiểm. Bạn sẽ phải tính đến khả năng bị đáp trả”, chuyên gia Sam Lowe của Flint Global tại London nhận định.
Theo Bloomberg, cho dù cuộc điều tra của EU có chứng minh được điều gì đi chăng nữa thì có một sự thật là các hãng xe điện Trung Quốc vẫn vượt trội hơn hẳn đối thủ về công nghệ, mức giá, sản lượng cũng như chuỗi cung ứng.
Việc các thương hiệu xe nổi tiếng của mình thất thế về mảng ô tô điện và có khả năng thua trên chính sân nhà đã khiến EU phải có những hành động tương tự như Mỹ trước đó.
Tuy nhiên khác với đồng minh Phương Tây, phía EU phụ thuộc rất nhiều vào Trung Quốc hơn là Mỹ, cả về nguồn cung ứng lẫn đối tác thương mại.
Phía Trung Quốc hiện vẫn chưa có bình luận gì ngoài việc Văn phòng đại diện thương mại Trung Quốc (CCC) tại EU bày tỏ quan ngại về động thái trên.
Nguồn tin của Bloomberg cho hay phía EU cũng đã chú ý đến một số ngành khác của Trung Quốc nhưng chưa thực hiện ngay bất cứ cuộc điều tra nào khác.
Không thể ngăn lại được
Hãng tin Bloomberg nhận định động thái của EU diễn ra trong bối cảnh nhiều dự báo cho thấy thị phần 8% của xe điện Trung Quốc tại đây sẽ tăng gấp đôi vào năm 2025.
Nguyên nhân chính là do sự bùng nổ sản lượng ở Trung Quốc, một thị trường EU rộng mở ít rào cản cũng như sự thua kém của các doanh nghiệp ô tô địa phương trong mảng mới.
Mặc dù việc EU áp hàng rào thuế quan có thể hạn chế được đà bành trướng của xe điện Trung Quốc nhưng một số chuyên gia nhận định điều này có thể thách thức các luật lệ của Tổ chức thương mại thế giới (WTO), qua đó khiến Trung Quốc đưa vấn đề ra để kiện cáo.
Ở một khía cạnh khác, nhiều chuyên gia cho rằng những đạo luật hành chính như thuế quan khó có thể ngăn chặn đà tiến của xe điện Trung Quốc.
Thay vào đó, chính phủ các nước nên dồn tài chính và nguồn lực để phát triển ngành ô tô điện, từ công nghệ đến chuỗi cung ứng để bắt kịp đối thủ.
Mặc dù Trung Quốc mới chỉ chiếm thế độc quyền ở mảng xe điện giá rẻ nhưng theo những nhà quan sát, các mẫu ô tô điện hạng sang của nước này được ra mắt vào năm tới sẽ đánh bại đối thủ Châu Âu cả về chất lượng lẫn mức giá.
