Tinh hoa Việt trong phẩm trà ép bánh Khuê Văn Các

Gói di sản trong tinh hoa trà cổ thụ

Cuối năm 2021, trong một cuộc triển lãm nhỏ tại nhà Tiền đường (di tích quốc gia đặc biệt Văn Miếu – Quốc Tử Giám), khách trà vô cùng thích thú trước phẩm trà ép bánh có in hình Khuê Văn Các và mô hình Khuê Văn Các được làm hoàn toàn bằng trà. Không gian trưng bày thơm nức mùi trà cổ thụ, tinh tế từ phẩm trà tới mô hình thiết kế.

Ban tổ chức cho biết, đây là sản phẩm được bình chọn là 1 trong 5 thiết kế sản phẩm lưu niệm về Văn Miếu – Quốc Tử Giám đặc sắc nhất trong Cuộc thi Designed by Vietnam 2021 chủ đề “Đánh thức truyền thống” . Mô hình đặc biệt và lạ mắt, nhưng người làm ra phẩm trà này, lại vô cùng quen thuộc trong giới chơi trà trong nước và quốc tế, được gọi là dị nhân làng trà, anh Phạm Vũ Khánh - Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH Trà và Đặc sản Tây Bắc - người sáng lập Thương hiệu trà Shanam cổ thụ.

Shanam là thương hiệu trà đầu tiên ở Việt Nam sản xuất thành công trà ép bánh theo phương pháp của Việt Nam. Bánh trà cổ Shanam được làm từ nguyên liệu là búp trà shan tuyết cổ thụ được tuyển chọn và thu hái từ cây trà Shan tuyết cổ thụ từ 200-500 năm tuổi, đáp ứng tiêu chí về nội dung cho sản phẩm, với các yếu tố: Cây nguyên sinh, bản địa, sạch, đậm tính vùng miền, khác biệt hương vị.

Với công nghệ chế biến cổ truyền, khi đem ép bánh nội chất trong trà bao gồm các vitamin, amino acids, polyphenol, enzyme, chất chát tanin và vô vàn khoáng chất có trong trà vẫn tiếp tục “sống” (lên men), giúp nội chất của trà chuyển hóa tích cực theo thời gian, ích lợi cho sử dụng. Sản phẩm lên men tự nhiên không hương liệu, không phụ gia, không chất bảo quản.

Từ tháng 3/2020 Shanam giới thiệu trà ép bánh tới khách trà trong nước và quốc tế, được ghi nhận, đánh giá cao bởi phẩm trà sạch, dinh dưỡng cao, rất nhiều axít amin, có lợi cho sức khỏe, thậm chí được đánh giá cao hơn cả các phẩm trà Phổ Nhĩ của Trung Quốc.

Đặc biệt, trong 3 tháng Hà Nội giãn cách vì dịch bệnh covid, không lên được vùng nguyên liệu, nhớ rừng trà cổ thụ, anh Khánh đã mày mò làm “bộ sưu tập” di sản văn hóa được làm từ trà Shan tuyết hàng trăm năm tuổi. Trong đó, sản phẩm bánh trà ép Khuê Văn Các đã được bình chọn là 1 trong 5 thiết kế đặc sắc nhất Cuộc thi Designed by Vietnam 2021.Yêu trà Việt và luôn tự hào về nguyên liệu trà cổ thụ sạch, anh Khánh đã làm ra các sản phẩm trà bánh ép thuần Việt độc đáo, như bộ bánh trà cổ 12 con giáp. Trong đó, con giáp của năm 2022 Nhâm Dần, có đường kính “khủng” lên tới 52 cm. Các sản phẩm này được bạn trà yêu thích, chọn làm quà biếu dịp tết, lưu trữ, sưu tầm, trưng bày vì càng để lâu càng quý hiếm.

“Tác giả đã tìm kiếm, khai thác và vận dụng những yếu tố, đặc điểm của văn hóa – lịch sử, các câu chuyện thời xưa và nay, nhịp sống đô thị hiện đại và cảm xúc từ thiên nhiên, dẫn dắt người xem tới những câu chuyện của truyền thống, văn hóa dân tộc, gói tinh hoa di sản văn hóa trong phẩm trà đặc biệt này”, Ban tổ chức giải thưởng nhận xét.

Giới chơi trà cho biết, sản phẩm bánh trà ép phù hợp trưng bày trong không gian phòng trà, nội thất. Hương trà nổi trội, tạo tinh thần sảng khoái, êm dịu, thư giãn, càng lưu trữ qua thời gian, trà lên men tích cực, tăng giá trị sử dụng và cả giá trị kinh tế.

Giấc mơ “Trà Việt phục vụ sức khỏe người Việt”

Chiều cuối năm, bên tách trà thoảng mùi hương rừng, vị trà ngọt dịu, lưu luyến gói cả mùa xuân và mùa thu, anh Phạm Vũ Khánh chia sẻ, đến với cuộc thi Designed by Vietnam 2021 không phải “để lấy giải”.

“Làm trà để đi thi với Shanam chúng tôi quá đơn giản, cứ nhặt 100 búp trà đẹp nhất, đều như nhau, đẹp như tiên, là đoạt giải thôi. Nhưng vấn đề là sau khi đoạt giải rồi, thì có cô tiên đó để cho mọi người dùng không”.

Nguyên liệu sản xuất trà bánh ép của Shanam đều là các sản phẩm đã đạt các giải thưởng quốc tế lớn tại Pháp, Mỹ, Trung Quốc… ở các năm 2019, 2020. Các sản phẩm trà rời, trà chum cũng đều được đạt chứng nhận OCOP cấp quốc gia. 2-3 năm anh Khánh và các cộng sự tại Shanam mới cho ra thị trường một sản phẩm trà mới, những sản phẩm này đều được thử nghiệm kỹ lưỡng trong thời gian dài, đạt độ ổn định về cả vùng nguyên liệu tới sản xuất, đạt chất và lượng mới được bán trà thương phẩm.

Theo anh Khánh, Việt Nam sở hữu những rừng trà cổ thụ ngàn năm tuổi có quy mô và diện tích hàng đầu thế giới, mọc hoang dã nơi rúi rừng Đông – Tây Bắc. Trong đó, có 4 vùng trà nổi danh: Trà Tà Xùa (Sơn La); Suối Giàng (Yên Bái), Tây Côn Lĩnh (Hà Giang) và Tân Cương (Thái Nguyên). Trong “Tứ đại địa danh trà” này, thì trà Shan tuyết cổ thụ ở Tà Xùa quý giá hơn cả vì rất gần với vùng trà Vân Nam Trung Quốc- nơi sinh trưởng của loại trà Phổ Nhĩ đắt nhất thế giới.

Ước mơ lớn nhất của Phạm Vũ Khánh, là “sản phẩm tốt, người Việt phải được sử dụng đầu tiên, thừa mới đem đi xuất khẩu”. Shanam đã có nhiều hoạt động để khơi dậy tinh thần trà Việt, bảo tồn, phát triển vùng nguyên liệu sạch, chăm lo sinh kế cho người dân vùng nguyên liệu và chăm chút cho sản phẩm có chất lượng tốt nhất.Công ty TNHH Trà và Đặc sản Tây Bắc của anh Khánh đã cùng phối hợp với người dân bảo tồn, phát triển thương hiệu chè Shan tuyết Tà Xùa, lập hồ sơ cho rừng chè cổ thụ và công nhận các cây chè này là Cây di sản Việt Nam.

“Người chơi trà bánh cổ Shanam có thể tự tin khẳng định đang sở hữu phẩm trà cực kỳ quý giá mà ngành trà thế giới không có, nhất là những bánh trà gói trọn di sản văn hóa Việt, tinh thần trà Việt trong từng phẩm trà như bánh trà Khuê Văn Các”, anh Phạm Vũ Khánh khẳng định.