Nhiều người bệnh mãn tính phải nhập viện vì bệnh cúm

Bệnh nhân có bệnh nền mắc cúm gia tăng

Sau 3 ngày chăm cháu bị cúm A tại nhà, bà Nguyễn Thị Thu (62 tuổi, ngụ phường Gia Thụy, quận Long Biên, TP Hà Nội) có triệu chứng sổ mũi, nhức đầu, nghi mắc cúm. Bà Nguyễn Thị Thu có bệnh mãn tính là phổi tắc nghẽn mãn tính, cao huyết áp và thể trạng thừa cân, chưa kịp đi khám thì các triệu chứng nhanh chóng trở nặng, sốt li bì trên 39 độ C, ho nhiều, khó thở, suy hô hấp, nguy kịch và nhanh chóng được người nhà đưa vào Bệnh viện đa khoa Tâm Anh Hà Nội cấp cứu. Sau khi làm các xét nghiệm, các bác sĩ cho biết bệnh nhân mắc cúm A, do có bệnh mãn tính, đề kháng yếu bệnh diễn tiến nhanh dẫn đến biến chứng suy hô hấp.

Bệnh nhân cao tuổi, có bệnh mãn tính đang điều trị bệnh hô hấp tại Hệ thống Bệnh viện đa khoa Tâm Anh. Ảnh: Bệnh viện Tâm Anh

Trao đổi với chúng tôi, Thầy thuốc ưu tú, PGS, TS, BS Chu Thị Hạnh, Trưởng khoa Nội Hô hấp Bệnh viện đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho biết: “Người có bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) thường là bệnh nhân lớn tuổi, có hệ miễn dịch suy yếu, cùng với bản chất đường thở bị thu hẹp và co thắt, nếu nhiễm thêm cúm sẽ làm nặng hơn tình trạng viêm, kích hoạt hệ miễn dịch tại đường hô hấp. Ở giai đoạn nặng, người bệnh có thể xuất hiện những biểu hiện khó thở, tím tái, lơ mơ thậm chí suy hô hấp…

Chia sẻ về nguy cơ do cúm gây ra trên bệnh nhân có bệnh tim mạch, PGS, TS, BS Phạm Nguyễn Vinh, Giám đốc Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện đa khoa Tâm Anh TP Hồ Chú Minh cho biết: “Cúm làm tăng nguy cơ đau tim trên người có bệnh tim mạch cao gấp 10 lần. Virus cúm có cơ chế gần giống như virus SARS-CoV-2, tấn công vào máu, phổi và các cơ quan khác, kích hoạt các phản ứng viêm rất mạnh và buộc cơ thể phải điều tiết để chống lại cúm. Các tổ chức y tế cũng khẳng định, tiêm phòng cúm quan trọng với người bệnh tim mạch vì đây là nhóm đối tượng có nguy cơ cao gặp các biến chứng do cúm gây ra”.

Đối với nhóm người bệnh hen suyễn, cúm là nguyên nhân khởi phát đợt cấp, khiến cơn hen diễn tiến nặng hơn, gây bội nhiễm dẫn đến viêm phổi và suy hô hấp. Khi mắc cúm, đường hô hấp bị viêm nhiễm tiết ra nhiều chất nhầy khiến không khí vào phổi bị cản trở, kích hoạt cơn co thắt phế quản, thắt chặt các đường dẫn khí, gây tình trạng khó thở, tăng nguy cơ nhập viện, phải thở máy.

Thống kê của Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, hằng năm Việt Nam vẫn ghi nhận từ 600.000 đến 1.000.000 trường hợp mắc cúm mùa,  số mắc ghi nhận quanh năm và có xu hướng gia tăng vào thời điểm chuyển mùa hè - thu, đông - xuân. Tuy nhiên, ở nhóm người cao tuổi, người có bệnh mãn tính như phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), hen phế quản, tim mạch... bệnh có thể diễn biến nặng. Điều đáng lo ngại là các triệu chứng ban đầu của bệnh cúm dễ nhầm lẫn với cảm lạnh thông thường nên nhiều người xem nhẹ.

Tiêm vắc xin là biện pháp hữu hiệu phòng cúm

Tiêm vắc-xin không chỉ là chìa khóa hữu hiệu để phòng bệnh cúm, mà còn với nhiều loại dịch bệnh nguy hiểm khác. Theo bác sĩ chuyên khoa 1 Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC, để phòng ngừa cúm bùng phát cao điểm vào mùa thu - đông, tất cả mọi người nhất là người có bệnh mãn tính cần củng cố hệ miễn dịch bằng cách bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, tập thể dục, giữ ấm, đặc biệt là tiêm vắc xin. Hiện nay cúm mùa có thể được phòng ngừa hiệu quả bằng v vắc xin, giúp giảm tỷ lệ mắc và tử vong, giảm thời gian nằm viện và chi phí y tế.

Người có bệnh mãn tính cần tiêm vắc xin cúm nhắc lại hằng năm để duy trì kháng thể bảo vệ cao nhất, đồng thời kiểm soát tốt bệnh mãn tính và nâng cao thể trạng. Ảnh: VNVC

Vắc xin cúm không chỉ phòng cúm hiệu quả 70-90%, giảm tỷ lệ tử vong mà còn giúp giảm nguy cơ tăng nặng các bệnh đang mắc, tránh nguy cơ đồng nhiễm virus, vi khuẩn khác. Một mũi vắc xin cúm có thể giúp giảm 50% nguy cơ nhập viện và 68% tỷ lệ tử vong ở người cao tuổi. Tất cả trẻ em và người lớn, nhất là người cao tuổi, người có bệnh mãn tính cần tiêm phòng cúm càng sớm càng tốt và nhắc lại mỗi năm để duy trì miễn dịch và nồng độ kháng thể cao nhất.

Cúm là bệnh nhiễm virus cấp tính ở đường hô hấp, có các biểu hiện gồm: Ho khan, sốt, mệt mỏi, đau họng, đau đầu, đau cơ và sổ mũi. Cúm ở trẻ em thường gây thêm triệu chứng đường tiêu hóa gồm buồn nôn, nôn ói và tiêu chảy. Bệnh thường diễn biến nhẹ, hồi phục dần trong vòng 2 - 7 ngày. Tuy nhiên, ở trẻ em, người lớn tuổi, phụ nữ có thai hay người mắc một số bệnh mạn tính, bệnh cúm có thể diễn biến nặng hơn, gây ra một số biến chứng như viêm tai, viêm phổi, viêm não, thậm chí dẫn tới tử vong.

Có nhiều biện pháp phòng ngừa bệnh cúm, bao gồm tránh tiếp xúc với người bệnh, có lối sống lành mạnh, khoa học,... Tuy nhiên, biện pháp hữu hiệu nhất vẫn là tiêm vắc-xin cúm. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), việc tiêm vắc xin cúm có thể làm giảm tới 60% bệnh tật liên quan đến cúm, giảm 70 - 80% tỷ lệ tử vong do cúm và có hiệu lực bảo vệ tới 80 - 90%.

Để chủ động phòng chống bệnh cúm mùa, bảo vệ sức khỏe của bản thân, gia đình và cộng đồng, Bộ Y tế khuyến cáo người dân khi có triệu chứng ho, sốt, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi, không tự ý làm xét nghiệm và mua thuốc điều trị tại nhà mà cần liên hệ với cơ sở y tế để được tư vấn, khám và xử trí kịp thời; che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất che bằng khăn vải hoặc khăn tay hoặc khăn giấy dùng một lần hoặc ống tay áo để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp; đeo khẩu trang, rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay (nhất là sau khi ho, hắt hơi). Không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng; hạn chế tiếp xúc với người mắc bệnh cúm hoặc các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh khi không cần thiết’ thực hiện lối sống lành mạnh, tăng cường vận động thể lực, nâng cao sức khỏe.

PHONG LAN - THÁI AN