Thảm họa có thể dự đoán

Theo tờ The Washington Post, sau khi gió từ một cơn bão năm 2018 khiến những đám cháy rừng lan rộng ở Hawaii, các nhà nghiên cứu đã xem xét nhiều tài liệu khoa học để tìm ra những thảm họa tương tự và kết quả là họ tìm thấy hai vụ. Tuần trước, gió từ một cơn bão một lần nữa thổi bùng lên các đám cháy rừng ở Hawaii, thiêu rụi những khu dân cư của bang này.

Bà Elizabeth Pickett, đồng Giám đốc điều hành của Tổ chức quản lý cháy rừng Hawaii nói rằng, nếu xem xét tất cả yếu tố, các đám cháy rừng mới xảy ra ở Haiwaii không phải là điều bất ngờ. Dù có nhiều rừng nhiệt đới và thác nước nhưng Hawaii vẫn là nơi nắng nóng và ngày càng trở nên nắng nóng hơn. "Chúng ta không thể điều chỉnh mọi thứ, nhưng thảm họa này là điều có thể dự đoán trước", bà Pickett nhấn mạnh.

Thực tế cũng cho thấy, khi Cơ quan khí tượng quốc gia của Mỹ đưa ra cảnh báo đỏ vào ngày 8-8, các đám cháy rừng đã bắt đầu lan ra một số khu vực ở Hawaii. Phần lớn diện tích bang này đã trải qua nhiều tháng khô hạn, trong đó có những nơi hạn hán nghiêm trọng. Trong điều kiện như vậy, chỉ cần một đốm lửa nhỏ cũng có thể khiến thảm thực vật khô hạn ở đây bùng cháy trong chớp mắt.

Hình ảnh chụp từ trên cao cho thấy một khu vực ở Hawaii bị thiệt hại nghiêm trọng do cháy rừng. Ảnh: The Seattle Times

Ngoài ra, Hawaii là nơi thường xuyên có gió mạnh ngay cả trong mùa hè. Những cơn gió thổi qua các hòn đảo làm bùng phát các đám cháy trong tuần qua ở bang này thậm chí thuộc dạng rất mạnh.

Như thừa nhận của một số quan chức Hawaii, mức độ nghiêm trọng của các trận cháy rừng vừa qua khiến họ cảm thấy bất ngờ. Bà Sylvia Luke, Phó thống đốc bang Hawaii cho biết, giới chức bang không ngờ rằng cơn bão Dora vốn không ảnh hưởng đến các hòn đảo ở Hawaii lại có thể gây ra những đám cháy rừng khủng khiếp tại đây.

Trong khi đó, nhà khí tượng học Alison Nugent nhận định, ngay cả khi không bị ảnh hưởng bởi bão Dora thì những cơn gió bình thường cũng đã đủ để làm ngọn lửa bùng lên dữ dội. Mặc dù vậy, bà Nugent cho rằng bão Dora đã góp phần làm tăng cường độ gió tới một mức độ nào đó.

Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy hai kịch bản tương tự từng xảy ra trong quá khứ. Năm 2007, một cơn bão nhiệt đới đầu mùa đã khiến những đám cháy ở Florida và Georgia (Mỹ) bùng phát. Một thập kỷ sau đó, một cơn bão quét qua bờ biển của Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha cũng góp phần dẫn tới hỏa hoạn khiến hàng chục người ở hai quốc gia này thiệt mạng.

Bởi vậy, theo nhà khí tượng học Nugent, cần đề phòng những cơn bão sẽ đến trong tương lai, bởi dù hiếm khi đổ bộ trực tiếp vào Hawaii, chúng vẫn có thể gây thêm nhiều thiệt hại cho nơi này.

Bên cạnh đó, sự phát triển của các loại cỏ phi bản địa và dễ cháy ở Hawaii cũng là nguyên nhân làm gia tăng nguy cơ xảy ra các đám cháy rừng. Sau mỗi trận hỏa hoạn, các loại cỏ này càng dễ mọc trở lại, lấn át những thực vật bản địa và tạo thêm “nhiên liệu” cho những đám cháy tiếp theo. “Điều đó giống như ném một tấn cỏ dại vào sân sau nhà bạn rồi trồng xen kẽ giữa chúng vài loại cây thực sự mỏng manh. Đó là một chu kỳ tự tạo ra nhiều loại cỏ xâm lấn hơn và nhiều đám cháy rừng hơn”, Phó giáo sư Lisa Ellsworth tại Đại học bang Oregon chia sẻ.

Các nhà khoa học và nhà hoạt động chống cháy rừng cảnh báo rằng, nguy cơ cháy rừng ở Hawaii tăng lên do ảnh hưởng của nhiều yếu tố và nếu không khẩn trương hành động, vùng đất được coi là thiên đường du lịch này sẽ phải đối mặt với nhiều thảm họa nữa trong tương lai.