Kỷ niệm 555 năm địa danh Duy Tiên, nơi "khai sinh" lễ Tịch điền

Thị xã Duy Tiên thuộc tỉnh Hà Nam ngày nay là vùng đất cổ, địa bàn sinh tụ của người Việt từ thuở các Vua Hùng dựng nước, được minh chứng qua các di chỉ khảo cổ học, với nhiều hiện vật quý như: ba ngôi mộ hình thuyền ở thôn Trì Xá (xã Châu Giang); khu mộ quan tài hình thuyền ở thôn Yên Từ (xã Mộc Bắc). Đây cũng là quá trình người Việt cổ ở Duy Tiên, cùng với các nhóm cư dân Việt cổ khác, tạo lập ra các nền văn hóa mà đỉnh cao là Văn hóa Đông Sơn. Qua nhiều thế kỷ, các thế hệ cư dân Duy Tiên đã tạo dựng nên các làng xóm trù mật, với tên gọi mang yếu tố “Kẻ” như: Kẻ Mác (Hòa Mạc), Kẻ Chìa (Trì Xá), Kẻ Nuốn (Đọi Sơn)…

Địa danh Duy Tiên sớm đi vào sử sách nước nhà với sự kiện năm Đinh Hợi (987), tại chân núi Đọi, Vua Lê Đại Hành thực hiện nghi lễ cày tịch điền đầu tiên ở nước ta, thể hiện tinh thần coi trọng nghề nông, về sau được nhiều đời vua Đại Việt duy trì.

Phát biểu tại buổi lễ, Bí thư Thị ủy thị xã Duy Tiên Nguyễn Văn Lượng cho biết, dù thay đổi đơn vị hành chính nhiều lần, nhưng địa danh “huyện Duy Tiên” vẫn luôn tồn tại. Suốt quá trình lịch sử 555 năm, Duy Tiên luôn in đậm các dấu tích lịch sử - văn hóa của đất nước. Tại Duy Tiên hiện có trên 200 di tích lịch sử (với 1 di tích quốc gia đặc biệt, 14 di tích quốc gia), 3 lễ hội (Tịch điền Đọi Sơn, hội chùa Long Đọi Sơn, hội đền Lảnh Giang), 2 làng nghề (dệt lụa Nha Xá, làng nghề trống Đọi Tam) được đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể.

Ông Nguyễn Văn Lượng thông tin, từ đầu tháng 11/1929, Chi bộ Đông Dương Cộng sản Đảng huyện Duy Tiên được thành lập tại trường học cạnh miếu (Đệ Tứ) thôn Tường Thụy, xã Trác Văn, gồm 6 đảng viên là Nguyễn Hữu Tiến, Nguyễn Doãn Chấp, Vũ Hưng, Nguyễn Văn Trạc, Phạm Văn Tô, Phạm Văn Bình; đồng chí Nguyễn Hữu Tiến được cử làm Bí thư Chi bộ. Đây là Chi bộ Đảng đầu tiên của huyện Duy Tiên, tiền thân của Đảng bộ thị xã Duy Tiên ngày nay. Đến nay, Đảng bộ Duy Tiên có 62 tổ chức cơ sở đảng, 240 chi bộ trực thuộc đảng bộ cơ sở với 7.405 đảng viên, có 39 cán bộ tiền khởi nghĩa; hơn 4.400 lượt đảng viên được nhận Huy hiệu 40-50-60-70 năm tuổi đảng.

Trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ, Duy Tiên đã có hàng chục nghìn người tham gia Quân đội, có 2.685 chiến sĩ đã hy sinh, 228 bà mẹ được phong tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh hùng; hơn 14.000 gia đình thương binh, liệt sỹ, người có công; 13 tập thể, 4 cá nhân của huyện Duy Tiên được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng lao động.

Bước vào thời kỳ đổi mới, Đảng bộ thị xã Duy Tiên đã tập trung khai thác tiềm năng, thế mạnh của địa phương. Tốc độ tăng trưởng kinh tế của thị xã bình quân 5 năm từ năm 2020 đến nay đạt 12,6% năm; cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng. Đến hết năm 2024, thu nhập bình quân đầu người tại thị xã ước đạt 98 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo theo tiêu chí mới còn khoảng 0,9%.

Thị xã Duy Tiên cũng là đơn vị đầu tiên của tỉnh Hà Nam được công nhận huyện đạt chuẩn nông thôn mới (năm 2017). Đến nay, thị xã có 5 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu và nông mới nâng cao. Diện mạo đô thị Duy Tiên khang trang, hiện đại, xứng tầm là một thị xã trẻ đang phát triển. Công tác giải phóng mặt bằng được tập trung chỉ đạo quyết liệt, hoàn thành nhiều dự án lớn, góp phần thúc đẩy phát triển công nghiệp, đô thị và thu hút đầu tư...

Dịp này, Ban Thường vụ Thị ủy Duy Tiên đã trao quyết định khen thưởng cho các tập thể, cá nhân xuất sắc đạt giải cao tại Cuộc thi Tìm hiểu lịch sử, truyền thống cách mạng thị xã Duy Tiên và Cuộc thi Sáng tác ca khúc về Duy Tiên./.

Đại Nghĩa