Bi kịch của thầy giáo bỏ mặc học sinh trong cơn thảm hoạ 14 năm trước: Bị cả nước chỉ trích, thất nghiệp vì không trường nào dám nhận

Thiên tai xảy ra là điều không ai muốn. Trong thiên tai, chúng ta có thể chứng kiến nhiều người bị thương tích, thậm chí ra đi vĩnh viễn. Một số người hoá thân thành "anh hùng" khi sẵn sàng lao vào những toà nhà đổ nát hay đám cháy dữ dội để cứu giúp con người hoàn toàn xa lạ. Tuy nhiên, cũng có trường hợp sẵn sàng bỏ chạy đầu tiên khi nhận thấy nguy hiểm ập đến, mặc kệ sự sống chết của người khác.

Thầy giáo bỏ học sinh trong trận động đất

Ngày 12/5/2008, tại trường Trung học Guangya ở huyện Đô Giang Yển (Tứ Xuyên, Trung Quốc) - nơi thầy Fan Meizhong đang giảng dạy bất ngờ xuất hiện một trận động đất. Ban đầu, thầy Fan Meizhong đã đánh giá sai mức độ nghiêm trọng của thiên tai nên chỉ yêu cầu học sinh không rời khỏi chỗ ngồi. Tuy nhiên, sau khi nhận thấy đây là một trận động đất nghiêm trọng, cửa sổ và sàn nhà bắt đầu rung chuyển dữ dội, Fan đã nhanh chóng lao ra khỏi lớp "thoát thân" đầu tiên, mặc kệ sự an toàn của học sinh.

Khi cơn dư chấn đi qua, học sinh của Fan đều an toàn và tìm thấy nơi trú ẩn. Tuy nhiên, sau khi vụ việc được lan truyền, Fan đối diện với làm sóng chỉ trích dữ dội. Nhiều ý kiến cho rằng Fan không có "đạo đức nhà giáo", sẵn sàng bỏ mặc học sinh ngay khi thấy nguy hiểm xảy ra. Không chỉ trở thành tấm gương điển hình về "nhà giáo tiêu cực" trong mắt phụ huynh và học sinh, Fan còn bị nhiều người gửi đơn khiếu nại đòi đuổi việc.

Làn sóng chỉ trích có lý do bùng lên mạnh mẽ khi ngay cách đó không lâu, một trận động đất gần 8 độ richter cũng xảy ra ở Tứ Xuyên khiến 69.000 người chết và hơn 18.000 người mất tích. Một trong những "người hùng" của sự kiện này là thầy Tan Qianqiu - một giáo viên cấp 3 đã ra đi vĩnh viễn khi lấy thân mình và bàn học che chắn cho 4 học sinh. Khi so sánh hành động "bỏ mặc" học sinh của Fan và sự ra đi của thầy Tan Qianqiu khi thảm hoạ xảy ra, nhiều người không khỏi phẫn nộ.

Về phía Fan Meizhong, anh ta cho rằng bản thân không làm sai và cũng chẳng hối hận về hành vi đã làm. Theo Fan, giáo viên không có nghĩa vụ phải đánh đổi mạng sống của mình để cứu người khác, thậm chí là mẹ mình.

"Tôi là người theo đuổi sự tự do và công bằng thay vì trở thành người hy sinh lợi ích của bản thân vì người khác. Trong khoảnh khắc giữa ranh giới của sự sống và cái chết, tôi sẽ chỉ hy sinh mạng sống cho con gái mình, những người khác, kể cả mẹ, tôi cũng không quan tâm. Bởi tôi không thể vác theo một người lớn", Fan chia sẻ. Ngay lập tức, câu nói này của Fan đã khiến anh ta trở thành "tâm điểm" của MXH, đẩy làn sóng chỉ trích chạm đến đỉnh điểm.

Fan còn cho rằng, hành động của bản thân có tác động tích cực đến học trò: "Tôi giúp chúng nhận ra quyền của chính mình và hiểu rằng chúng ta nên xây dựng các hệ thống phù hợp, thay vì dựa vào đạo đức của con người, để làm cho thế giới này trở nên tốt đẹp hơn. Có lẽ tôi là người nỗ lực nhiều nhất để sống đúng với chính mình ở Trung Quốc", Fan khẳng định.

Cái kết cho hành động "bỏ mặc" học sinh

Trước làn sóng chỉ trích hành động của Fan, trường trung học đã sa thải anh ta. Nhiều người bày tỏ tiếc nuối cho Fan bởi mặc dù có nhiều quan điểm và hành động gây tranh cãi, anh ta có học vấn tốt và là giáo viên được đánh giá cao trong trường.

Fan tốt nghiệp chuyên ngành Lịch sử của trường Đại học Bắc Kinh - ngôi trường đứng đầu Trung Quốc và đứng thứ 2 châu Á về chất lượng đào tạo (theo bảng xếp hạng THE). Cũng bởi thành tích thi đậu đại học top đầu, Fan từng trở thành niềm tự hào của cả làng. Với quan điểm đề cao các kỳ thi đại học đã "ăn sâu" vào tiềm thức của nhiều người dân đất nước tỷ dân, Fan được kỳ vọng sẽ có sự nghiệp thành công với thành tích học tập nổi bật của mình.

Cũng bởi tiếng tăm của Đại học Bắc Kinh tại Trung Quốc quá lớn, do đó chính trường đại học này từng vấp phải nhiều chỉ trích vô cớ sau vụ việc của Fan. Thậm chí, nhiều người gọi Fan là "sản phẩm thất bại của Đại học Bắc Kinh". 

Theo lời bạn học và giáo viên cũ tại trường Đại học Bắc Kinh, Fan có xu hướng khép mình khi còn là sinh viên. Điều kiện gia đình anh ta tương đối khó khăn, song có học lực giỏi nên Fan rất tự tin vào năng lực bản thân. "Fan thường nghĩ rằng bản thân tài năng hơn hầu hết các bạn cùng lớp, nhưng không ai đánh giá cao điều đó", một bạn học cũ nói về Fan.

Sau khi bị đuổi việc, Fan đã trở thành "ông bố toàn thời gian", ở nhà chăm sóc con cái. Đôi khi anh ta viết tài liệu giảng dạy và biên soạn sách. Fan cho biết anh ta rất coi trọng giáo dục con cái, muốn chúng tránh được nhược điểm của hệ thống giáo dục hiện tại dưới sự dẫn dắt của mình.

Vì ảnh hưởng từ dư luận nên một thời gian dài, Fan không thể giảng dạy tại bất kỳ ngôi trường nào. Sau đó, anh ta đã được nhận tại một cơ sở giáo dục nhỏ. Trong một bài phỏng vấn, Fan cho biết cảm thấy biết ơn gia đình vì đã không từ bỏ anh ta giữa thời điểm khó khăn.

14 năm trôi qua, câu chuyện của Fan vẫn còn gây tranh cãi trên mạng xã hội về "đạo đức của nhà giáo" trước học sinh. Một số người người cho rằng Fan không sai, bởi bảo toàn tính mạng của bản thân là bản chất của con người. Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cho rằng Fan đã vi phạm nghiêm trọng đạo đức nhà giáo, nên yêu thương và bảo vệ học sinh trong mọi hoàn cảnh. Hành động "bỏ chạy" của Fan có thể không đáng bị chỉ trích, song việc Fan luôn khăng khăng khẳng định bản thân mình đúng khiến cư dân mạng không khỏi phẫn nộ.