Cứu sống bệnh nhân nguy kịch do nấm Aspergillus tấn công phổi sau cúm A

Khoảng 3 ngày trước khi nhập viện, anh H.M.P (45 tuổi, ở Hà Nội) bị ngã giàn giáo, sưng bầm tím vùng cổ bàn chân trái, đau nhiều, khó vận động. Khi đi khám, anh được chẩn đoán phù nề tụ máu phần mềm, không có gãy xương và được kê thuốc giảm đau-chống viêm (chưa rõ có chứa corticoid). Sau khi uống thuốc tại nhà, anh đỡ đau nhưng lại xuất hiện sốt, đau cơ, ho đờm và khó thở tăng dần.

Ngày 1-11, anh được đưa vào bệnh viện chuyên khoa phổi và được chẩn đoán viêm phổi do cúm A kèm suy hô hấp. Tình trạng diễn tiến nhanh, bệnh nhân phải đặt nội khí quản thở máy, chức năng thận suy giảm và phổi tổn thương nặng dù đã dùng kháng sinh bao phủ.

Bệnh nhân điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Ảnh: THANH ĐẶNG

Sau 11 ngày điều trị nhưng không cải thiện, bệnh nhân vẫn sốt kéo dài. Kết quả nuôi cấy phát hiện nhiễm nấm Aspergillus, anh được chuyển tới Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.

Tại Trung tâm Hồi sức tích cực, bác sĩ Hồng Kỳ cho biết bệnh nhân nhập viện trong tình trạng rất nặng: An thần, giãn cơ, thở máy, phải dùng thuốc vận mạch, cơ thể phù to, bụng chướng, dịch dạ dày xanh, nước tiểu vàng sậm; vùng cổ bàn chân trái bầm tím; loét lưng và loét cùng cụt độ 3; huyết áp tụt, phải duy trì noradrenalin.

Khi soi phế quản và phát hiện giả mạc bám chắc tại nhánh phế quản phân thùy thùy trên trái, dễ chảy máu. Bệnh nhân được chẩn đoán nhiễm nấm Aspergillus xâm lấn phổi trên nền viêm phổi cúm A nặng, suy hô hấp, suy thận cấp, suy tim và sung huyết. Bệnh nhân được lọc máu liên tục và điều trị thuốc kháng nấm.

Tuy nhiên, việc điều trị gặp nhiều khó khăn do bệnh nhân suy thận và có bệnh lý tim mạch, khiến khả năng hấp thu thuốc giảm, việc phối hợp điều trị phức tạp hơn.

Sau một ngày, chức năng phổi bắt đầu cải thiện. Nhưng đến ngày thứ bảy, bệnh nhân lại sốt trở lại 38,8 độ C, xuất hiện tình trạng nhiễm trùng do vi khuẩn khác tấn công, liều thuốc vận mạch phải tăng lên.

Qua 10 ngày điều trị tích cực và hồi sức tối ưu, bệnh nhân dần ổn định, thoát sốc, chức năng thận hồi phục và đã tỉnh táo. Tuy vậy, anh vẫn cần tiếp tục điều trị thuốc kháng nấm kéo dài ít nhất 6 tuần.

Thạc sĩ, bác sĩ Phạm Văn Phúc, Phó giám đốc Trung tâm Hồi sức tích cực cho biết: “Bệnh cúm không chỉ gây viêm phổi do virus, mà còn làm suy yếu "hàng rào bảo vệ" của đường hô hấp, tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm có cơ hội tấn công. Một trong những biến chứng nguy hiểm nhất là nhiễm nấm Aspergillus xâm lấn. Nấm Aspergillus tồn tại phổ biến trong môi trường, thường vô hại với người khỏe mạnh, nhưng ở bệnh nhân cúm nặng - đặc biệt là người có bệnh nền, suy giảm miễn dịch, hoặc phải thở máy - nấm có thể xâm nhập sâu vào phổi, gây tổn thương lan rộng và suy hô hấp nhanh chóng.

Bội nhiễm, đặc biệt là Aspergillus xâm lấn, là nguyên nhân làm tăng tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân cúm. Người bệnh có thể diễn tiến nặng đột ngột, sốt kéo dài, khó thở tăng, hoặc hình ảnh phổi xấu đi dù đã điều trị kháng sinh. Việc phát hiện sớm bằng các xét nghiệm chuyên sâu và điều trị kịp thời có vai trò quan trọng trong điều trị”.

Bác sĩ Phúc khuyến cáo, người mắc cúm nếu sốt kéo dài, khó thở tăng dần, hoặc tình trạng không cải thiện sau 3-5 ngày điều trị, cần đến ngay cơ sở y tế để được đánh giá bội nhiễm. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời có ý nghĩa quyết định với những trường hợp bệnh, giúp tránh được các biến chứng nguy hiểm. Những người có bệnh nền, suy giảm miễn dịch càng phải cảnh giác, nên tiêm vaccine phòng cúm hằng năm và đi khám sớm khi có triệu chứng bất thường.

CHÂU ANH